BRICS là một tổ chức liên chính phủ bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. Nó bao gồm khoảng 27% bề mặt đất của thế giới và 42% dân số toàn cầu.
Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc nằm trong số 10 quốc gia lớn nhất thế giới về dân số, diện tích và GDP (tính theo sức mua tương đương PPP).
Tất cả 5 quốc gia đều là thành viên của G20, với tổng GDP danh nghĩa là 28 nghìn tỷ USD (khoảng 27% tổng sản phẩm thế giới), tổng GDP (tính theo PPP) khoảng 57 nghìn tỷ USD (33% GDP toàn cầu theo PPP), và dự trữ ngoại hối tổng hợp ước tính khoảng 4,5 nghìn tỷ USD tính đến năm 2018.
BRICS mở rộng ‘năm 2024’
Vào tháng 8 năm 2023, tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 15, tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa thông báo rằng 6 quốc gia thuộc nhóm thị trường mới nổi (Argentina, Ai Cập, Ethiopia, Iran, Ả Rập Saudi [Saudi Arabia] và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất) sẽ gia nhập BRICS. Tư cách thành viên đầy đủ sẽ có hiệu lực vào ngày 1 tháng 1 năm 2024.
Xem thêm: BRICS Trỗi Dậy: Mong Muốn Dẫn Dắt Xu Hướng Thời Trang Toàn Cầu
Các quốc gia đã đăng ký làm thành viên
Tổng cộng có 14 quốc gia đã chính thức nộp đơn xin gia nhập BRICS, được liệt kê như sau:
Algeria, Bahrain, Bangladesh, Belarus, Bolivia, Cuba, Honduras, Kazakhstan, Kuwait, Pakistan, Palestine, Senegal, Thái Lan, Venezuela, Việt Nam,
BRICS: Tiềm năng mở rộng hơn nữa
Ngoài ra, Afghanistan, Angola, Comoros, Congo, Gabon, Guinea-Bissau, Libya, Mexico, Myanmar, Nicaragua, Serbia, Nam Sudan, Sudan, Syria, Tunisia, Thổ Nhĩ Kỳ, Uganda, Uruguay và Zimbabwe đã bày tỏ sự quan tâm trở thành thành viên của BRICS.
Xem thêm: BRICS Mở Rộng: Là Một Trở Ngại Cho Mỹ Ở Trung Đông
BRICS có thể cạnh tranh với Liên Hợp Quốc
BRICS hiện tại sẽ trở thành nhóm ‘11 thành viên’ vào ngày 1 tháng 1 năm 2024, sau khi gia nhập 6 thành viên mới.
14 quốc gia đã chính thức nộp đơn xin gia nhập BRICS, điều này sẽ sớm đưa BRICS trở thành nhóm gồm 27 quốc gia.
Nếu xét đến số lượng thành viên tiềm năng trong tương lai gần, đó sẽ là nhóm khoảng 50 quốc gia. Nếu tốc độ mở rộng tương tự được duy trì, nó sẽ sớm trở thành nền tảng lớn thứ 2 sau Liên Hợp Quốc.
Trên thực tế, những nạn nhân của thế giới đơn cực đang tìm lối thoát khỏi quyền bá chủ của phương Tây. BRICS có tiềm năng nổi lên như một liên minh lớn nhất với diện tích, dân số, tài nguyên lớn nhất, nó có thể sớm chuyển đổi thành nền kinh tế lớn nhất toàn cầu.
Xem thêm: Điều Gì Tạo Nên Sức Hấp Dẫn Của BRICS
BRICS: Những sáng kiến quan trọng
Ngân hàng phát triển mới (NDB)
Ngân hàng phát triển mới (NDB), chính thức được gọi là Ngân hàng phát triển BRICS, là một ngân hàng phát triển đa phương được điều hành bởi 5 quốc gia BRICS. Trọng tâm cho vay chính của ngân hàng là các dự án cơ sở hạ tầng với mức cho vay được phép lên tới 34 tỷ USD hàng năm.
Nam Phi là nơi đặt trụ sở chính của NDB. Ngân hàng có số vốn ban đầu là 50 tỷ USD, với khối tài sản tăng lên 100 tỷ USD theo thời gian.
Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi ban đầu đóng góp 10 tỷ USD mỗi nước, nâng tổng số tiền lên 50 tỷ USD. Tính đến năm 2020, NDB có 53 dự án đang được tiến hành trị giá khoảng 15 tỷ USD.
Năm 2021, Bangladesh, Ai Cập, Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất và Uruguay gia nhập NDB.
Nó không phải là sự thay thế cho các tổ chức tài chính toàn cầu hiện có, như Ngân hàng thế giới, IMF, Ngân hàng phát triển Châu Á, Ngân hàng phát triển Hồi giáo, Ngân hàng đầu tư cơ sở hạ tầng Châu Á (AIIB), mà đang hỗ trợ hệ thống tài chính hiện tại và là sự bổ sung tích cực cho nó.
Quỹ dự phòng BRICS
Thỏa thuận dự trữ dự phòng BRICS (CRA) là một khuôn khổ nhằm cung cấp sự bảo vệ trước áp lực thanh khoản toàn cầu.
Điều này bao gồm các vấn đề tiền tệ trong đó đồng tiền quốc gia của các thành viên đang bị ảnh hưởng bất lợi bởi ‘áp lực tài chính’ toàn cầu. Các nền kinh tế mới nổi trải qua quá trình tự do hóa kinh tế nhanh chóng, đã trải qua những biến động kinh tế ngày càng gia tăng, mang đến một môi trường kinh tế vĩ mô không chắc chắn.
CRA cạnh tranh với Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF). Cùng với Ngân hàng phát triển mới (NDB) là một ví dụ về việc tăng cường hợp tác. Nó được thành lập vào năm 2015 bởi các nước BRICS.
Cơ sở pháp lý được hình thành bởi Hiệp ước thành lập Cơ quan dự trữ dự phòng BRICS, được ký tại Fortaleza (Brazil) vào tháng 7 năm 2014.
Với các cuộc họp đầu tiên của Hội đồng điều hành và Ủy ban thường vụ CRA – BRICS, được tổ chức vào ngày 4 tháng 9 năm 2015, tại Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, nó có hiệu lực sau khi được tất cả các quốc gia BRICS phê chuẩn, được công bố tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 7, vào tháng 7 năm 2015.
Xem thêm: BRICS Có Thể Tạo Ra Một Hệ Thống Thanh Toán: Để Đối Trọng Với Đồng Đô La
Hệ thống thanh toán BRICS – BRICS Pay
Tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS năm 2015 ở Nga, các bộ trưởng từ các quốc gia BRICS đã bắt đầu tham vấn về một hệ thống thanh toán có thể thay thế cho hệ thống SWIFT.
Mục tiêu đã nêu là chuyển sang thanh toán bằng tiền tệ quốc gia. Ngân hàng trung ương Nga nhấn mạnh những lợi ích chính là dự phòng trong trường hợp hệ thống SWIFT bị gián đoạn.
Trung Quốc cũng đưa ra giải pháp thay thế SWIFT của riêng mình: Hệ thống thanh toán liên ngân hàng xuyên biên giới (CIPS), cho phép các tổ chức tài chính trên toàn thế giới gửi và nhận thông tin về các giao dịch tài chính.
Ấn Độ cũng có Hệ thống nhắn tin tài chính có cấu trúc (SFMS) thay thế, cũng như SPFS của Nga và Pix của Brazil.
Xem thêm: Một Loại Tiền Tệ Chung Cho Các Nước BRICS: Có Khả Thi?
Đồng tiền chung tiềm năng
Các nước BRICS cam kết nghiên cứu tính khả thi của một loại tiền tệ chung mới hoặc tương tự, tại Hội nghị thượng đỉnh BRICS năm 2023 ở Nam Phi. Thương mại quốc tế công bằng và dễ dàng hơn cũng như việc giảm đáng kể chi phí giao dịch sẽ là một số lý do khiến các quốc gia có thể thành lập một liên minh tiền tệ. Sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ có thể giảm đáng kể.
Xem thêm: BRICS Trỗi Dậy: Mong Muốn Dẫn Dắt Xu Hướng Thời Trang Toàn Cầu
Đối tác BRICS về Trung tâm đổi mới cách mạng công nghiệp mới (BPI)
Trung Quốc là thành viên quan trọng nhất của BRICS, có ý chí mạnh mẽ và năng lực đóng góp to lớn trong BRICS đã thiết lập Quan hệ đối tác BRICS về Trung tâm đổi mới cách mạng công nghiệp mới (BPI).
Ngày 17 tháng 11 năm 2020, chủ tịch Tập Cận Bình thông báo rằng, Trung Quốc sẽ thành lập một Trung tâm đổi mới dành cho đối tác BRICS về cách mạng công nghiệp mới tại thành phố Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến với trọng tâm rõ ràng là điều phối chính sách, đào tạo nhân sự và phát triển dự án.
Vào ngày 8 tháng 12 năm 2020, Diễn đàn BRICS về quan hệ đối tác trong Cách mạng công nghiệp mới 2020 đã được tổ chức thành công tại Hạ Môn, trong đó Trung tâm đổi mới BRICS chính thức được ra mắt.
Đại diện BRICS và các tổ chức quốc tế liên quan đã tập trung tại Hạ Môn để chứng kiến sự ra mắt chính thức của Cơ sở đổi mới cho Đối tác BRICS về Cách mạng công nghiệp mới.
Nó đã trở thành nền tảng quan trọng để các thành viên BRICS thúc đẩy quan hệ đối tác, tận dụng thế mạnh của nhau để phát triển và thịnh vượng trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Tuy nhiên, nó cũng mở cửa cho các thành viên không phải BRICS.
Ý nghĩa chính của BPI – PartNIR
1. Một sáng kiến lớn nhằm dẫn dắt hợp tác BRICS hướng tới kết quả, được chủ tịch Tập Cận Bình đề xuất sau khi xem xét lợi ích chung và nhu cầu phát triển trong tương lai của tất cả các bên liên quan.
2. Yêu cầu then chốt và nền tảng quan trọng để mang lại sự hợp tác BRICS chặt chẽ hơn.
3. Động lực chính để hiện thực hóa PartNIR và một nền tảng hoàn toàn mới để tăng cường hợp tác BRICS.
Mục tiêu phát triển
Trung tâm đổi mới BRICS tuân thủ tinh thần cởi mở, toàn diện và hợp tác cùng có lợi của BRICS.
Nó tập trung vào việc thực hiện quan hệ đối tác BRICS về cách mạng công nghiệp mới, cũng như sự đổi mới và hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp.
Nó cũng xem xét thương mại và đầu tư, trao đổi văn hóa và các lĩnh vực khác nói chung.
Ngoài ra, căn cứ này còn thực hiện các hoạt động hợp tác và trao đổi quốc tế một cách có hệ thống, tăng cường động lực hợp tác BRICS và khả năng cùng nhau đáp ứng những thách thức của cuộc cách mạng công nghiệp mới, đồng thời thúc đẩy hiện thực hóa chung về tiến bộ công nghệ, thịnh vượng kinh tế và phát triển xã hội.
Diễn đàn BRICS về quan hệ đối tác trong Cách mạng công nghiệp mới 2023 được tổ chức tại Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến vào ngày 16 tháng 11 năm 2023.
Sự phối hợp chính sách và truyền thông tốt hơn giữa các nước BRICS đã được kêu gọi để tăng cường quan hệ đối tác trong các lĩnh vực như sản xuất thông minh, vật liệu mới và trí tuệ nhân tạo.
Zhang Yunming, Thứ trưởng Bộ công nghiệp và Công nghệ thông tin, cho biết có thể thực hiện nhiều nỗ lực hơn nữa để nắm bắt cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp mới và cùng nhau thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa của các nước BRICS.
Ông kêu gọi thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc tăng cường trao đổi và đối thoại chính sách giữa các chính phủ, các ngành công nghiệp và giới học thuật về sản xuất thông minh, vật liệu mới và trí tuệ nhân tạo; thực hiện các dự án hợp tác, đào tạo nhân lực công nghệ mới; và cùng nhau thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa toàn diện và bền vững.
Ông đã đưa ra nhận xét tại Diễn đàn BRICS về quan hệ đối tác trong cuộc cách mạng công nghiệp mới 2023 tại Hạ Môn, tỉnh Phúc Kiến hôm thứ 5.
Theo ông, cần nhiều nỗ lực hơn nữa để tăng cường hợp tác xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, thu hẹp “khoảng cách số”, thúc đẩy chuyển đổi số của ngành sản xuất và mang lại lợi ích tốt hơn cho thành tựu phát triển của các nước BRICS.
Zhang nói thêm: “Chúng tôi cũng cần tuân thủ khái niệm phát triển bền vững và tìm kiếm sự phát triển công nghiệp xanh ở các nước BRICS”.
Tác giả: Giáo sư Zamir Ahmed Awan
