Tác giả: Jason Opal, giáo sư lịch sử, Đại học McGill
Chỉ 2 ngày sau vụ ám sát, Donald Trump đã chọn thượng nghị sĩ Ohio, JD Vance làm ứng cử viên phó tổng thống. Đó là một lựa chọn đúng đắn!
Tuy nhiên, chúng ta hãy bắt đầu với quan điểm của JD Vance đối với Trump trước đó.
Các lựa chọn phó tổng thống đôi khi đến từ các tiểu bang cạnh tranh quyết liệt với hy vọng tăng số phiếu bầu ở tiểu bang đó. Nhưng Ohio đã an toàn cho Đảng Cộng hòa kể từ năm 2004, vì vậy không có lợi ích thực sự nào cho Trump về mặt đó.
JD Vance không đặc biệt gắn bó với nhóm truyền giáo Phúc âm quyền lực của Đảng Cộng hòa như Mike Pence, người được Trump lựa chọn thông minh không kém cho tấm vé năm 2016.
Trump dường như đang đặt cược rằng, những người truyền giáo Phúc âm sẽ bỏ phiếu cho ông, và họ chắc chắn sẽ làm như vậy, mặc dù những động thái gần đây của Trump nhằm ‘tách mình’ khỏi các lập trường ủng hộ ‘sự sống’ – bao gồm lệnh cấm phá thai trên toàn quốc – có thể làm giảm lợi thế của ông với nhóm cử tri quan trọng này.
Trên thực tế, Vance có vẻ bảo thủ hơn Trump về một số vấn đề xã hội, có khả năng tạo ra những rạn nứt để Đảng Dân chủ khai thác.
Xem thêm: JD Vance Được Trump Chọn Là Ai?
Vance ủng hộ Trump như thế nào
Tuy nhiên, Vance sẽ giúp Trump ở 2 khía cạnh. Một trong số đó liên quan đến sự thay đổi quan trọng về mặt tư tưởng trong cử tri Mỹ, trong khi khía cạnh còn lại liên quan đến tính cách của Trump.
Có lẽ sự thay đổi về mặt tư tưởng quan trọng nhất trong 20 năm qua là việc bác bỏ ‘chủ nghĩa tân tự do’, học thuyết kinh tế ủng hộ thương mại tự do hơn là can thiệp của chính phủ.
Nó bắt nguồn từ những nhà tư tưởng cánh hữu như một phản ứng đối với liên minh ‘New Deal’ vốn là một đặc điểm chính của nền chính trị Hoa Kỳ từ những năm 1930 đến những năm 1960.
Nhưng nó đã trở thành sự đồng thuận lưỡng đảng ở Washington sau năm 1980, thúc đẩy những thay đổi chính sách lớn bao gồm việc thông qua Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ năm 1993 và việc lưỡng đảng thông qua cải cách phúc lợi năm 1996, chưa kể đến nỗ lực thất bại trong việc tư nhân hóa một phần an sinh xã hội năm 2005.
Các tổng thống từ Ronald Reagan đến Bill Clinton đều ca ngợi sự kỳ diệu của thị trường tự do và tác hại của chủ nghĩa bảo hộ.
Nhưng chủ nghĩa tân tự do đã tạo ra những người chiến thắng và kẻ thua cuộc. Trong số những người thua cuộc có nhiều vùng sản xuất tại Hoa Kỳ, nơi đã mất việc làm trong 50 năm qua.
Những người bỏ phiếu ở các vùng trung tâm công nghiệp và khai khoáng của Ohio, Pennsylvania, Tây Virginia và các tiểu bang sản xuất khác chưa bao giờ thấy được phần thưởng hứa hẹn của thương mại ‘tự do’ (nhiều công ty Mỹ đã dịch chuyển nhà máy đến Trung Quốc, Mexico và nhiều nơi khác, biên tập), và toàn bộ ý tưởng này nghe có vẻ sáo rỗng đối với truyền thống chính trị của Hoa Kỳ vốn xem trọng lao động chân tay và sản xuất hơn là thương mại.
Gia đình tôi, tình cờ, đến từ phía bắc New York, nơi các nhà máy đóng cửa đã làm điêu đứng các hộ gia đình kể từ những năm 1970. Những cuộc thảo luận chính trị đầu tiên mà tôi tình cờ nghe được liên quan đến sự phản bội của những người theo chủ nghĩa thương mại tự do ‘ký sinh’ đối với người lao động Mỹ.
Hồi chuông báo tử của chủ nghĩa tân tự do
Tổng thống Mỹ theo chủ nghĩa tân tự do không hề che giấu cuối cùng là George W. Bush. Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 – một phần là sản phẩm của việc bãi bỏ quy định quá mức đối với thị trường tài chính – đã giết chết ý tưởng này trong một nhóm người Mỹ ‘lành mạnh’. Kể từ đó, cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ đều phản đối theo cách này hay cách khác.
Trump áp dụng lại thuế quan; Biden thích kết hợp trợ cấp và lệnh cấm có mục tiêu đối với các đối thủ cạnh tranh như Trung Quốc, dẫn đến việc một phần công việc sản xuất đã ‘trở lại’ Mỹ.
Là một nhà đầu tư mạo hiểm thành đạt đến từ Ohio, người đã dành phần lớn thời thơ ấu của mình ở vùng núi Appalachia của Kentucky, Vance đã trở nên nổi tiếng với cuốn sách ‘Hillbilly Elegy’, một cái nhìn cảm động về những gì xảy ra với những người chăm chỉ, khi họ không có việc gì để làm.
JD Vance thảo luận về sự tuyệt vọng và nghiện ma túy ở những vùng núi Appalachia bị tàn phá, kể lại những lựa chọn và trường học đã giúp anh ta thoát khỏi đó và kêu gọi một loại ‘tái sinh đạo đức’ giữa những người mà anh quan tâm.
Xem thêm: JD Vance Từng So Sánh Trump Với Hitler – Điều Gì Đã Thay Đổi?
Với JD Vance bên cạnh, Trump sẽ củng cố sự trung thực chống chủ nghĩa tân tự do của mình và củng cố sự ủng hộ của ông ở các tiểu bang quan trọng như Pennsylvania, Wisconsin và Michigan. Cựu tổng thống Trump cũng có thể vượt qua rào cản lớn nhất đối với việc tái đắc cử của mình: Thực tế là ông khiến những cử tri ôn hòa sợ hãi.
Trump đã giúp Vance giành được ghế Thượng viện
Nói một cách đơn giản, thượng nghị sĩ Ohio là người chỉ trích Trump mạnh mẽ vào năm 2016, thậm chí còn cho rằng Trump có thể trở thành “Hitler của nước Mỹ”.
Nhưng Trump không tấn công Vance như nhiều đối thủ khác. Thay vào đó, Trump đã tiếp cận JD Vance – và giúp người đàn ông trẻ tuổi này giành được ghế Thượng viện trong cuộc bầu cử công khai tại Ohio vào năm 2022.
Theo lời thừa nhận của chính ông, Trump không phải là người dễ tha thứ và dễ quên. Tuy nhiên, việc ủng hộ JD Vance giúp Trump có thể vượt qua những tranh chấp và chỉ trích. Và Vance, mặc dù mới tham gia chính trường, nhưng là một chính khách theo ‘thông lệ’ hơn Trump theo nhiều cách.
Nói cách khác, JD Vance có thể giúp làm dịu hình ảnh của Trump phần nào – chỉ vừa đủ, Đảng Cộng hòa hy vọng, để giành được sự ủng hộ của những người sợ lời lẽ và tính khí của cựu tổng thống. Và Vance chỉ mới 39 tuổi, một người thừa kế rõ ràng nếu có.
Trump đã chọn đúng. Đảng Dân chủ sẽ phải nỗ lực rất nhiều khi cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm 2024 đang đến gần.
