Sự thịnh vượng kinh tế nằm ngoài những thông điệp chính trong bài phát biểu của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại đại hội đảng lần thứ 20.

Không giống như năm 2017, khi ông Tập bắt đầu với những hứa hẹn về phát triển kinh tế tốt hơn nữa và ý định thách thức vị thế tối cao của nền kinh tế Mỹ.

Giờ đây, ngay cả thống kê quốc gia của Trung Quốc cũng đã trì hoãn công bố dữ liệu về hoạt động kinh tế của nước này.

Tình hình địa chính trị phức tạp đã khiến ông Tập yêu cầu nền kinh tế Trung Quốc tự cung tự cấp trong việc sản xuất chip và các thiết bị kỹ thuật có nguồn gốc từ chúng.

Nhiều nhà phân tích đã nhận thấy tác động trực tiếp của các lệnh trừng phạt mới của Mỹ đối với Bắc Kinh, đặc biệt là về chất bán dẫn.

Vấn đề thiếu hụt của họ đã cực kỳ trầm trọng vào đầu đại dịch, nhưng giờ đây, tất cả các nhà phân tích thế giới đều đặt chính sách “không Covid” của Trung Quốc là một trong những yếu tố hàng đầu có thể khiến nền kinh tế thế giới suy thoái. 

Khi nào thì các biện pháp hạn chế linh hoạt hơn hoặc loại bỏ hoàn toàn chính sách “không Covid” sẽ được thực hiện ở Trung Quốc?

Pushan Dutt, chuyên gia kinh tế tại Trường kinh doanh INSEAD danh tiếng ở Singapore đã bình luận về chủ đề này.

“Chính sách này là hợp lý vào năm 2020, khi chúng ta không có vắc-xin (Vaccine) và thuốc điều trị.

Điều này không còn xảy ra nữa, nhưng có một số lý do khiến Bắc Kinh tiếp tục kiên định với chính sách như vậy.

Đầu tiên là một số lý do của chủ nghĩa dân tộc và niềm tự hào.

Bạn biết rằng Trung Quốc đã tránh được một số lượng lớn các trường hợp tử vong và nhập viện do Covid 19.

Lý do thứ hai là các loại vắc-xin (Vaccine) của Trung Quốc không được chứng minh là hiệu quả so với các loại Vaccine phương tây (chỉ là ý kiến cá nhân).

Không có vắc-xin mRNA được chứng nhận, và thành công của họ là chính sách khóa cửa và cách ly.

Tuy nhiên, giờ đây, những hạn chế liên tục về giao thông đang làm xáo trộndịch vụhậu cần, du lịch và tiêu dùng. 

Mọi người thậm chí không muốn đến các trung tâm mua sắm vì họ sợ bị khóa cửa. 

Điều này chắc chắn sẽ dẫn đến giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. 

Ngay cả kinh phí cho việc kiểm tra dân số liên tục cũng đè nặng lên ngân sách quốc gia.

Tôi hy vọng rằng chủ tịch Tập sẽ tìm ra cách thoát khỏi tình trạng này, bởi nếu không, tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục bị kìm hãm”.

Có lẽ kết quả của việc khóa cửa là chuỗi cung ứng bị gián đoạn khi bắt đầu đại dịch và thiếu chất bán dẫn. 

Trung Quốc đã tìm thấy một giải pháp thích hợp chưa?

“Tôi nghĩ chúng ta phải lưu ý rằng, vấn đề với chất bán dẫn phức tạp hơn nhiều. Máy móc để tạo ra chúng đến từ Hoa Kỳ và từ một công ty lớn của Hà Lan.

Các kế hoạch tạo ra chúng cũng đến từ Hoa Kỳ.

Sản xuất ở Đài Loan và Hàn Quốc, công đoạn đóng gói và thử nghiệm là ở Trung Quốc.

Trên thực tế, Trung Quốc chỉ thực hiện phần giá trị gia tăng thấp.

Vì vậy, các hạn chế mới được Washington đưa ra vào ngày 7 tháng 10 năm 2022, có hiệu lực ngay lập tức khi các biện pháp kiểm soát như vậy được công bố (đối với hàng nhập khẩu hoặc xuất khẩu các sản phẩm nhất định.

Điều đó có nghĩa là gì? 

Trên thực tế, Hoa Kỳ cấm bán chip cho Trung Quốc, nhưng quan trọng hơn là thiết bị và kế hoạch. 

Các kỹ sư Mỹ rời bỏ các công ty Trung Quốc, làm tê liệt hoạt động của họ. 

Công ty Hà Lan ngừng hỗ trợ, các nhà sản xuất linh kiện rời đi. 

Chỉ một đòn trừng phạt đã gây ra thiệt hại lớn hơn nhiều so với 4 năm trong cuộc chiến thương mại do chính quyền Donald Trump gây ra.

Đối với tôi, dường như tất cả những điều này có thể liên quan đến nỗi sợ hãi của Trung Quốc liên quan đến sự phát triển hiện tại của tình hình địa chính trị. 

Họ sẽ cố gắng chuyển sang nền kinh tế tự cung tự cấp. 

Điều này sẽ đặc biệt đúng đối với chip. 

Tuy nhiên, Trung Quốc lại phức tạp hóa nhiệm vụ của mình do một yếu tố khác, cụ thể là cái gọi là “thịnh vượng chung”. 

Thuật ngữ này có nghĩa là sự thịnh vượng chung trong lĩnh vực công nghệ, đòi hỏi toàn bộ hệ sinh thái gồm các doanh nghiệp và doanh nhân phát triển công nghệ dựa trên chất bán dẫn, cũng như “chính” chất bán dẫn. 

Các phân tích cho thấy rằng sẽ mất ít nhất 20 năm để đạt được khả năng tự cung cấp trong chất bán dẫn”.

Bạn đã đề cập đến vấn đề địa chính trị. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc chậm chạp công bố thống kê kinh tế. Điều này là do địa chính trị hay lý do chính trị nội bộ?

“Điều này rất kỳ lạ. Ngay cả trong thời kỳ đại dịch Covid, tất cả các quốc gia trên thế giới đều công bố dữ liệu kinh tế (GDP). Và không chỉ vậy – không có dữ liệu về xuất nhập khẩu.

Nếu mở trang web của cơ quan thống kê, bạn sẽ thấy các chỉ số kinh tế đang dần xấu đi.

Đồng thời, đại hội Đảng cộng sản lần thứ 20 đặt mục tiêu tăng trưởng gấp đôi nền kinh tế Trung Quốc trong 15 năm.

Điều này đòi hỏi tốc độ tăng trưởng hàng năm là 5,5%. 

Tuy nhiên, nếu tốc độ tăng trưởng vẫn bị suy giảm vì của chính sách zero-covid, sẽ rất khó để đạt được mục tiêu này.

Tôi đang suy đoán ở đây, nhưng đối với tôi, dường như đây là lý do cho sự chậm trễ trong việc công bố số liệu thống kê”.

Có ít nhất một quốc gia khác che giấu dữ liệu về hoạt động kinh tế của mình, và đó là Nga. 

Bạn thấy mối quan hệ kinh tế Nga – Trung trong bối cảnh hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine như thế nào?

“Khi chiến dịch quân sự đặc biệt bắt đầu, quan hệ đối tác không biên giới” đã được công bố giữa Trung Quốc và Nga.

Bạn nhớ rằng, cùng với thủ tướng Ấn Độ Modi, họ đã cảnh báo Putin về điều này trong cuộc gặp gần đây.

Chúng tôi cần lưu ý rằng Trung Quốc luôn thể hiện sự chỉ trích rất nghiêm khắc khi nói đến một quốc gia vi phạm sự toàn vẹn lãnh thổ của người khác hoặc can thiệp vào chính trị nội bộ của họ.

Trên thực tế, quan hệ đối tác trục Moscow-Bắc Kinh chủ yếu là do lập trường chung của họ chống lại NATO. Đây là vấn đề địa chính trị”.

Chúng ta có thể mong đợi Trung Quốc sẽ giảm mua nhiên liệu của Nga?

“Miễn là tất cả các nước lớn, bao gồm Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ không cùng một hướng đi, nền kinh tế Nga sẽ tiếp tục hoạt động tốt vì giá năng lượng sẽ tiếp tục tăng cao trong dài hạn. Đặc biệt, OPEC đã thống báo giảm 2 triệu dùng dầu/ngày.

Tuy nhiên, Nga sẽ gặp khó khăn hơn trong phát triển kinh tế. Khi các linh kiện và chất bán dẫn bắt đầu cạn kiệt và không có nơi nào để mua.

Các nước phương tây và các đối tác của họ phải kiên nhẫn để các lệnh trừng phạt chống lại Nga có hiệu lực”.