Có phải tình yêu đích thực đòi hỏi sự hy sinh bản thân?

Đó là câu hỏi của các triết gia?

Bữa tiệc tối kiểu Hy Lạp cổ đại

Thực tế, người Hy Lạp cổ đại đã khám phá mọi thứ: Bản chất của vũ trụ, cách tổ chức xã hội và công lý, cách dạy về lòng dũng cảm, ý nghĩa của việc trở thành một người bạn tốt – và tất nhiên, cả nghệ thuật yêu thương.

Hầu hết các nhà triết học Hy Lạp đều đồng ý rằng, mục đích chính của chúng ta trong cuộc sống là đạt được trạng thái được gọi là Eudaimonia (tinh thần tốt hoặc hạnh phúc). Cuộc sống Eudaimonic là một cuộc sống tốt. Nhưng chúng ta là loại sinh vật nào? Những đức tính nào dẫn đến một cuộc sống tốt đẹp? Trọng tâm của những câu hỏi này, theo người Hy Lạp cổ đại, đức tính cao nhất: Kiến ​​thức.

Cuộc đối thoại nổi tiếng nhất về tình yêu, hội nghị chuyên đề của Plato, lấy bối cảnh năm 416 TCN, bao gồm một loạt bài phát biểu khám phá các quan điểm khác nhau về bản chất của tình yêu và ham muốn.

Cuộc đối thoại diễn ra tại nhà của Agathon, người đang ăn mừng chiến thắng trong một cuộc thi viết bi kịch. Vào đêm đặc biệt này, các diễn giả đồng ý rằng, thay vì say xỉn trở lại, mỗi người sẽ có một bài phát biểu để tôn vinh Eros, thần tình yêu.

Bảy diễn giả tương ứng với những người thông tuệ và đa cảm. Đó là: Một nhà văn, một diễn viên hài, một triết gia, một nhà khoa học, một người tình cũ, một người tình trẻ và một người theo chủ nghĩa khoái lạc.

Danh sách những người được mời – được tuyển chọn này – chúng ta thực sự không biết đó là do phát minh của Plato hay lời mời của Agathon – là những đại diện cho nhiều ý kiến ​​khác nhau về tình yêu là gì?

Nếu Thor và Gorr được mời đến hội nghị chuyên đề của Plato, họ có thể đã đồng ý với tuyên bố của Phaedrus rằng, chúng ta “thà chết ngàn lần” còn hơn bị coi là kẻ hèn nhát trong mắt người yêu. Phaedrus lập luận rằng, dũng cảm và can đảm là món quà từ Eros dành cho những người yêu nhau, và những đức tính này được tôn vinh cao nhất khi chúng thuộc về tình yêu.

Sau đó là Pausanias, người phân biệt giữa 2 loại tình yêu. Có người yêu cơ bản, người coi chức năng của tình yêu hoàn toàn là ‘công cụ’ và là người “yêu thể xác hơn là tâm hồn”.

Và có một loại phong phú hơn: Tình yêu cao quý, trọn đời. Những người yêu quý nhìn người mình yêu một cách sâu sắc hơn, tôn vinh họ vì trí thông minh và là duy nhất.

Aristophanes, diễn viên hài tham dự, cung cấp một số câu chuyện hài hước. Ông nói, để hiểu được tình yêu, bạn phải hiểu bản chất và sự phát triển của chúng ta. Ông ấy tuyên bố rằng, những người yêu nhau đã từng được ‘nối với nhau’ và có bốn tay và bốn chân.

Có một cái đầu với hai khuôn mặt, trông ngược chiều nhau. Sinh vật này có thể đi bộ hoặc, nếu cần, quay vòng ở tốc độ cao.

Một ngày nọ, các sinh vật âm mưu chống lại các vị thần. Để trả đũa, Zeus quyết định giảm bớt sức mạnh của chúng, bằng cách cắt đôi từng sinh vật. Sau đó, Apollo đã thực hiện một số chỉnh sửa quan trọng về mặt giải phẫu, đảm bảo đầu của chúng ta hướng về phía trước chứ không phải hướng về phía sau, đồng thời kéo da từ các mép vào, và buộc vào giữa bụng, tạo thành cái mà chúng ta gọi là rốn.

Aristophanes nói: “Tình yêu được sinh ra trong mỗi con người. Nó gọi 2 nửa bản chất ban đầu của chúng ta lại với nhau. Nó cố gắng tạo ra 1 trong 2 và chữa lành vết thương của bản chất con người”.

Tất cả chúng ta đều đang tìm kiếm một nửa phù hợp của mình để cảm thấy trọn vẹn.

Câu chuyện của Aristophanes đã trở thành câu chuyện lãng mạn nhất trong số đó.

Eryximachus, một bác sĩ, đặt ra một cách tiếp cận khoa học đối với chủ đề tình yêu. Ông lập luận rằng, tình yêu ảnh hưởng đến mọi thứ trong vũ trụ, bao gồm cả thực vật và động vật.

Đó là một sức mạnh, là nguồn gốc về sự hài lòng đối với cuộc sống. Nó mang đến cho chúng ta những người bạn, đối tác tốt và đưa chúng ta đến gần hơn với các vị thần. Tình yêu chi phối âm nhạc đẹp đẽ và sự hài hòa của vũ trụ. Khi tình yêu được cân bằng bên trong chúng ta, kết quả là ‘sức khỏe’.

Nhà bi kịch Agathon lập luận rằng, tình yêu sẽ phai nhạt khi chúng ta già đi và trở thành một tình yêu thực tế – agapē. Vị thần tình yêu “tìm kiếm thức ăn giữa những bông hoa” và do đó sẽ không định cư trên thể xác hay tâm hồn “những bông hoa đã tàn”.

Nhà triết học

Socrates kể lại cuộc trò chuyện với triết gia Diotima, người mà theo Socrates, đã dạy cho ông biết mọi điều về tình yêu. Diotima cho Socrates thấy rằng, tình yêu là một dạng ‘cùng nhau thăng hoa’ hướng tới một điều gì đó vĩ đại hơn. Tình yêu dẫn chúng ta đến những điều tốt đẹp, trong đó cao nhất là ‘tri thức’.

Khi đó, yêu thương, theo Diotima, là giúp nhau trở thành những con người tốt hơn – cùng nhau sống một cuộc sống tinh thần viên mãn hơn. Chúng ta nên cho những người chúng ta yêu mến thấy “biển lớn của vẻ đẹp” đó là thế giới và khơi dậy tình yêu trí tuệ.

Như vậy, tình yêu là sự say mê, cùng nhau chiêm ngưỡng những điều kỳ diệu của vũ trụ.

Mặc dù bài phát biểu của Socrates là bài dài nhất và phức tạp nhất về mặt triết học trong hội nghị chuyên đề. Socrates mang đến cho chúng ta một quan niệm phong phú hơn về tình yêu so với các triết gia lãng mạn thông thường khác.

Nhưng điểm độc đáo của hội nghị chuyên đề là, không giống như các cuộc đối thoại khác của Plato, các bài phát biểu không kết thúc bằng ‘aporia’ – một trạng thái bối rối, do cách đặt câu hỏi có phương pháp của Socrates gây ra (được gọi là elenchus). Điều này chứng tỏ quan điểm rằng, mỗi bài phát biểu đều chứa đựng một phần sự thật và điều này khiến tình yêu không giống những vấn đề khác.

Có một số sự thật đối với huyền thoại hài hước của Aristophanes. Khi bạn yêu một ai đó, bạn coi trái tim của họ, như thể, nó là của chính bạn.

Eryximachus đã đúng khi cho rằng tình yêu mang đến cho chúng ta những người bạn và đối tác tốt, và có lẽ Agathon cũng đúng khi nói rằng tình yêu thay đổi hình dạng khi chúng ta già đi.

Điều mà người Hy Lạp cổ đại chắc chắn là, cuộc sống viên mãn được đánh dấu bằng việc chúng ta thực hành đức hạnh – và điều này có nghĩa là, trong tất cả các mối quan hệ của mình, chúng ta phải yêu thương bằng lòng tốt, sự tha thứ, độ lượng và kiên nhẫn.

Tình yêu trong bộ phim Thor

Xuyên suốt bộ phim Thor: Tình yêu và Sấm sét, đóng góp mới nhất của Taika Waititi cho vũ trụ điện ảnh Marvel, là một bài bình luận tình cảm và lâu đời về cái chết và tình yêu.

Trong bộ phim hài lãng mạn giữa các thiên hà này, các vị thần sấm cầm búa phải đối mặt với “thần đồ tể” mờ ám Gorr trong cuộc chạy đua tới Cánh cổng vĩnh cửu. Gorr đã thừa hưởng món quà ‘sát thần’ của mình thông qua một hợp đồng với Necrosword, với cái giá phải trả là cái chết cận kề của chính mình.

Trong khi đó, bạn gái cũ của Thor, tiến sĩ Jane Foster, được chẩn đoán mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Bất chấp những nỗ lực khoa học tốt nhất của cô ấy và phép thuật của Mjolnir, Jane Foster cũng chỉ cố gắng trì hoãn điều không thể tránh khỏi.

Cuộc chiến ‘giết thần’ của Gorr được thúc đẩy bởi sự trả thù cho việc mất con gái của ông, Love. Ở cuối phim, Thor mạo hiểm mạng sống của mình để trải qua những giây phút cuối cùng bên Jane. Ông để Gorr lựa chọn giữa mong muốn trả thù và dành ước nguyện sắp chết để hồi sinh Love. Trước sự hy sinh này, Gorr chọn Love.

Cuối cùng, cả Thor và Gorr đều đặt tình yêu lên trước bản thân.

Do đó, bộ phim dường như để tôn vinh tình yêu lãng mạn tuổi trẻ mà chúng ta tìm thấy ở Pyramus và Thisbe, hay nổi tiếng hơn là Romeo và Juliet. Nhưng nó cũng tạo cơ hội để suy nghĩ lại về quan niệm phổ biến này về tình yêu. Mặc dù họ là những người ngoan đạo, nhưng các nhân vật trung tâm trong bộ phim này thấy mình phải vật lộn với những câu hỏi sinh tử.

Oscar Davis: Nghiên cứu sinh – Trợ lý giáo sư triết học và lịch sử, Đại học Bond