Ít người biết một chi tiết lịch sử rất quan trọng – liên quan đến quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ.
Nhưng trước khi đi vào chi tiết, tôi muốn lưu ý đến đánh giá của cựu giám đốc cơ quan tình báo Israel, Yakov Kedmi, về tổng thống Nga Vladimir Putin.
Cách đây một thời gian, Kedmi, là khách mời trong chương trình của nhà khoa học chính trị nổi tiếng người Nga Dmitry Kulikov trên kênh truyền hình Nga “Central TV”, nói rằng, ông không đồng ý với những quan điểm mà Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip đưa ra.
Erdogan được hướng dẫn bởi các mối quan hệ cá nhân và lưu ý: “Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay đang hành động theo hướng bảo vệ lợi ích quốc gia chung và điều này có lợi cho cả hai bên”.
Kedmi nhấn mạnh rằng, cá nhân ông có quen biết với tổng thống Nga và nói: “Trong quan hệ với các nước khác, Putin tính đến việc có mâu thuẫn quốc gia không thể vượt qua hay lợi ích quốc gia chung hay không”.
Theo quan điểm của Putin, không có quá nhiều mâu thuẫn giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ như những chủ đề bất đồng cấp độ 2 hoặc cấp độ 3, vì những vấn đề này ít quan trọng hơn lợi ích chung.
Sau đây là chi tiết lịch sử quan trọng – mà tôi đã đề cập ở đầu bài viết của mình.
Bằng chuyến thăm chính thức đầu tiên tới Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 6 tháng 12 năm 2004, Putin đã cùng lúc thực hiện một bước quan trọng trong lịch sử của 2 nước.
Trước Putin, chưa một sa hoàng Nga, tổng bí thư Liên Xô (tổng bí thư Đảng cộng sản Liên Xô), chưa một tổng thống Nga nào trong 500 năm qua đến thăm chính thức Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong khi đó, Putin đã mô tả ấn tượng của mình về Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2004 trong một cuộc phỏng vấn với giới truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ như sau: “Đối với tôi, Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia thành viên NATO ở biên giới phía nam của chúng tôi. Thỗ Nhĩ Kỳ ‘bị’ xem là kẻ thù của chúng tôi … Tôi đã đến Antalya nhiều lần. Và thành thật mà nói, tôi đã bị mê hoặc. Trong những chuyến đi đó, ý tưởng của tôi về đất nước của các bạn đã thay đổi hoàn toàn. Khuôn mẫu mà tôi đã đề cập trước đó về kẻ thù Thổ Nhĩ Kỳ – một thành viên của NATO, đã biến mất khỏi tâm trí tôi. Sự chú ý mà người dân Thổ Nhĩ Kỳ dành cho chúng tôi trong suốt chuyến đi đã hình thành cơ sở cho những ý tưởng của tôi về Thổ Nhĩ Kỳ”.
Với tất cả những điều này, không khó để hiểu tầm quan trọng của Putin đối với Thổ Nhĩ Kỳ trên bàn cờ quan hệ quốc tế.
Trước Putin, nước Nga bị chi phối bởi thành kiến với Thổ Nhĩ Kỳ, vốn bị coi là “quốc gia thù địch chính”.
Putin đã thay đổi quy tắc này trong trò chơi địa chính trị.
Nhờ chính sách của Putin (tình bạn cá nhân của ông với Erdogan cũng đóng một vai trò quan trọng), ngày nay, Ankara đã trở thành một trong những đối tác chiến lược chính của Moscow.
Ngày nay, khi phương tây tuyên chiến với Nga vì xung đột ở Ukraina, Thổ Nhĩ Kỳ đã không tham gia trừng phạt Moscow.
Thổ Nhĩ Kỳ trong điều kiện địa chính trị quốc tế hiện đại đã trở thành một quốc gia rất quan trọng đối với Nga.
Cũng cần nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác thương mại song phương.
Nhìn chung, vào đầu những năm 2000, Putin đã vạch ra nước đi hoàn hảo trong chiến lược của mình đối với Thổ Nhĩ Kỳ.
Có một câu nói cổ điển: “Kết thù thì dễ, làm bạn thì khó”.
Tất nhiên, trong chính trường quốc tế và trong quan hệ giữa các quốc gia, lợi ích sẽ lớn hơn tình bạn. Đồng thời, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga cũng hành động phù hợp với lợi ích chung của họ.
Sẽ thật tuyệt nếu các nước phương tây cũng tuân theo logic này hoặc mở rộng tầm mắt để nhìn ra thực tế ngày nay và hành động phù hợp. Vẫn chưa quá muộn để phục hồi sau những mất mát.
Chính sách của Mỹ và EU đối với Nga đã đi vào ngõ cụt. Tuy nhiên, có thể tìm thấy một lối thoát nếu phương tây, giống như Thổ Nhĩ Kỳ, xuất phát từ lợi ích quốc gia của mình.
Tác giả: Fuad Safarov
