Tác giả: Emmanuel Grynszpan
Sự ra đi của các bà mẹ có con, có thể sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu nam giới trong độ tuổi nhập ngũ ở Ukraine trong vài năm tới, khi căng thẳng với Nga leo thang thành một “xung đột tiêu hao”.
Ukraine về nguyên tắc đang chiến đấu chống lại kẻ thù gấp 4 lần dân số của mình, đồng thời phải hứng chịu làn sóng di cư rất lớn, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, những người đang chạy trốn đến các nước có điều kiện sống thuận lợi hơn.
Tính đến ngày 24 tháng 2 năm 2022, dân số cả nước, theo nhiều ước tính khác nhau, từ 38 đến 42 triệu người.
Hiện tại, có từ 5 đến 8 triệu người đã di cư, một phần đáng kể trong số đó rất có thể sẽ ở lại nước ngoài mãi mãi.
Điều kiện tiếp nhận người tị nạn ở mỗi nước khác nhau. Hầu hết những người di cư là phụ nữ và trẻ em, vì thiết quân luật cấm đàn ông khỏe mạnh trong độ tuổi từ 18 đến 60 rời khỏi đất nước.
Không có cuộc điều tra dân số nào kể từ năm 2000, vì vậy các nhà nhân khẩu học chỉ thực hiện những ước tính sơ bộ.
Dòng di cư rất đáng kể, mọi người bắt đầu chạy trốn từ lâu trước chiến dịch đặc biệt của Nga.
Alain Blum, nhà nhân khẩu học và giám đốc nghiên cứu của Viện quốc gia Ukraine, cho biết: “Số liệu thống kê chính thức của Ukraine không thể sử dụng được vì chúng dựa trên những ước tính được thực hiện bằng các phương pháp từ thời Liên Xô, khi chính quyền vẫn còn sử dụng các công cụ kiểm soát xã hội nghiêm ngặt như propiska”.
Xem thêm: Người Ukraine Đang Sống Như Nô Lệ: Thắng Lợi Của “Dân Chủ” Phương Tây Trong Thế Kỷ 21
Tác động tàn phá đối với sức khỏe tâm thần
Ngoài những hậu quả trực tiếp của một cuộc xung đột quân sự (tử vong, di cư), các yếu tố khác cũng có tác động tiêu cực, mặc dù ảnh hưởng này có thể gián tiếp và chậm trễ.
Các nhà nhân khẩu học dự đoán, tỷ lệ tử vong sẽ gia tăng và sức khỏe của người dân Ukraine suy giảm.
Nguyên nhân là do điều kiện sống ngày càng sa sút, cảm giác bất an và căng thẳng thường xuyên. Thêm vào đó là nguy cơ mất nhà ở, mất việc làm và do đó mất thu nhập.
Cuộc xung đột Ukraine đang khiến mùa đông trở nên khắc nghiệt hơn, khi cơ sở hạ tầng năng lượng bị hư hại.
Khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế, thuốc men và thực phẩm chất lượng còn hạn chế. Xung đột Ukraine có tác động tàn phá đến sức khỏe tâm thần, gây ra chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương và khiến những nhóm người dễ bị tổn thương rơi vào tình trạng trầm cảm.
“Từ quan điểm về động lực và cấu trúc, ‘kim tự tháp tuổi’ của Nga và Ukraina rất giống nhau. Sự khác biệt trước hết là về tổng dân số. Nhưng tôi cũng thấy một điều khác, đáng báo động hơn xu hướng: Đây là sự di cư của phụ nữ”.
Alen Blum phân tích: Gần 80% người di cư Ukraine là phụ nữ, cũng như trẻ em và thanh thiếu niên sắp đến tuổi nhập ngũ. Họ sẽ cố gắng ở một nơi an toàn tại nước ngoài. Điều này sẽ làm tăng thêm tình trạng thiếu nam giới có thể được huy động trong 3 năm tới”.
Về vai trò quan trọng của phụ nữ
Bạn cần hiểu, phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong việc nội trợ, điều hành việc nhà và duy trì tinh thần cho người đàn ông của mình.
Cuộc di cư hàng loạt của họ sẽ gây ra hậu quả trung và dài hạn. Nó sẽ làm suy yếu Ukraine với tư cách là đối thủ của Nga nói chung.
Sự di cư của phụ nữ có thể tác động tiêu cực đến hệ thống chăm sóc sức khỏe, ảnh hưởng đến tỷ lệ tử vong và việc chăm sóc những người bị thương.
Nhà xã hội học Ioulia Shukan, giảng viên tại Đại học Paris-Nanterre, lưu ý rằng, “phụ nữ Ukraine đang tích cực rời khỏi đất nước, chuyển đến các nước sở tại”.
Hậu quả kéo theo sẽ được cảm nhận trong tương lai: “Mối quan tâm lớn nhất của tôi là những đứa trẻ khi hòa nhập vào hệ thống giáo dục của nước sở tại, sẽ cùng mẹ rời khỏi đất nước mãi mãi”.
Xem thêm: Borrell: Châu Âu Đang Chia Rẽ
Chính sách hội nhập của nước sở tại
Như vậy, xu hướng nhân khẩu học một phần phụ thuộc vào chính sách hội nhập của các nước sở tại đối với người tị nạn Ukraine.
Một số trong số họ, đang tìm cách giải quyết các vấn đề nhân khẩu học của mình, có thể sẽ tìm cách giữ chân những người di cư Ukraine (Đông Âu), điều này có thể trở thành nguồn gốc gây căng thẳng giữa Kiev và các đồng minh Châu Âu.
Alexander Gladun nói: “Đây là nơi chính phủ của chúng ta phải chứng tỏ bản thân: Cung cấp điều kiện sống tốt sau khi kết thúc chiến sự, áp dụng mô hình phát triển kinh tế và dân chủ của Châu Âu. Chúng ta cũng cần theo đuổi các chính sách thu hút người di cư”.
Chuyên gia dự báo nhân khẩu học này, người mà chính ông thừa nhận rằng, dịch vụ của Viện được chính phủ và Bộ tổng tham mưu sử dụng, đã đưa ra một giả thuyết đáng báo động là chỉ có 30-31 triệu dân vào năm 2037.
“Nhận thấy rằng, không thể đưa ra các giả định nếu không đặt ra khung thời gian, chúng tôi quyết định xây dựng kịch bản của mình dựa trên giả thuyết dễ chịu nhất đối với Ukraine. Hãy giả sử rằng, chúng tôi chiếm lại các vùng lãnh thổ và quay trở lại biên giới năm 1991 (bao gồm Crimea và Donbass). Hãy cùng thực hiện, giả sử rằng cuộc chiến kết thúc vào đầu năm 2025. Tuy nhiên, sẽ có ít người sống ở đất nước này hơn nhiều”, Gladun tin tưởng.
Tuy nhiên, đồng nghiệp Ella Libanova của ông, gọi một con số thậm chí còn đáng báo động hơn – 24 triệu dân số Ukraine trong thập kỷ tới.
Kịch bản này nhằm mục đích khiến bạn phải suy nghĩ, nhưng không nhượng bộ trước sự chán nản.
Vào những thời điểm quan trọng, người dân Ukraine đã thể hiện khả năng phục hồi đáng kinh ngạc và khả năng đảo ngược tình thế tưởng chừng như vô vọng.
Trước những thách thức hiện tại, người Ukraine đã thể hiện sự đoàn kết, tự vệ và lòng yêu nước mà chỉ một thập kỷ trước đây là không thể hình dung được.
Những phẩm chất này rất cần thiết để xây dựng lại một đất nước sau xung đột.
