“Chúng ta là ai? Chúng ta đến từ đâu? Và chúng ta sẽ đi đâu”? Những câu hỏi đó đến nay vẫn là “sử thi” của loài người.

Thuyết tiến hóa là một lý thuyết đơn giản, nhưng nó đã bị hiểu sai rất nhiều.

Theo cuốn sách “Why Evolution Is Real”, thuyết tiến hóa hiện đại có thể được tóm tắt: Sự sống tiến hóa trên trái đất dần dần từ một loài nguyên thủy, có lẽ là một “phân tử” tự sao chép, sống cách đây hơn 3,5 tỷ năm.

Sau đó, nó phân nhánh theo thời gian, tạo ra nhiều loài đa dạng và cơ chế của tiến hóa là chọn lọc tự nhiên.

Các nhà khoa học đã tìm thấy rất nhiều bằng chứng liên quan đến quá trình tiến hóa của loài người, và bằng chứng này có nhiều dạng. 

Bằng chứng tiến hóa của loài người

Hàng nghìn hóa thạch của con người đã giúp các nhà nghiên cứu phát hiện những thay đổi trong não và cơ thể; cũng như những thay đổi trong vận động và chế độ ăn uống, trong cuộc sống của loài người sơ khai trong vòng 6 triệu năm qua.

Hàng triệu công cụ bằng đá, tượng, tranh vẽ và dấu chân cho biết dấu vết của hành vi con người thời tiền sử, cách con người sơ khai sống.

Khi một số đổi mới công nghệ được phát minh, và nghiên cứu về di truyền học cho thấy mối liên hệ của chúng ta với động vật linh trưởng và tất cả các sinh vật khác.

Và, tiến hóa là điều xảy ra mọi lúc ở tất cả các loài trên hành tinh. 

Từ tiến hóa có nghĩa là “thay đổi tích lũy”, trong khi tiến hóa sinh học đề cập đến sự thay đổi của “các alen” (các trạng thái khác nhau của Gen, nó cũng là một đoạn mã AND) trong một quần thể.

Và các “alen” là các bản sao khác nhau của cùng một gen và sự phân bố của chúng thay đổi liên tục do sự xuất hiện của các đột biến mới trong di truyền.

Tiến hóa có ngừng không?

Câu trả lời đơn giản là không, chúng ta (loài người) vẫn đang phát triển, thậm chí còn nhanh hơn trước.

Trong 10 năm qua, quá trình tiến hóa của chúng ta đã tăng tốc, tạo ra rất nhiều đột biến trong gen.

Có một số dấu hiệu cho thấy chúng ta vẫn đang tiến hóa. Sau đây là dấu hiệu của sự tiến hóa.

1. Chúng ta uống sữa

Về mặt lịch sử, gen chịu trách nhiệm điều chỉnh khả năng tiêu hóa lactose của con người sẽ “tắt” sau khi cai sữa mẹ. 

Nhưng khi bò và dê bắt đầu được thuần hóa, sữa trở nên có lợi về mặt dinh dưỡng. Và, những người bị đột biến gen cho phép loài người tiêu hóa đường lactose. Khi đó, điều này sẽ được di truyền cho thế hệ mai sau.

Một số người có “gen” giúp họ tiêu hóa sữa tốt hơn, còn những người khác thì khả năng tiêu hóa đường lactose mất dần theo thời gian.

Tuy nhiên, một số người, đặc biệt là người châu Âu, khả năng tiêu hóa sữa ngay cả khi về già.

Lần đầu tiên chúng tôi được làm quen với gen này vào năm 2002, trong một nhóm người Bắc Âu sống từ “5.000 đến 6.000 năm” trước. Và, đột biến gen về tiêu hóa sữa hiện tại chiếm khoảng 95% người sống ở vùng Bắc Âu. 

Một nghiên cứu năm 2006 báo cáo rằng, quá trình tiêu hóa đường lactose phát triển độc lập với các quần thể người châu Âu, khoảng 3.000 năm trước ở Đông Phi. 

Và người Bắc Âu có gen xác định hoạt động của enzym lactase, enzym này chịu trách nhiệm tiêu hóa sữa. 

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người này tiếp tục có enzyme này ngay cả khi họ già đi.

2. Mất răng khôn

Trong độ tuổi từ 17 đến 21, một số trẻ mọc răng hàm được gọi là răng khôn. 

Ban đầu, tổ tiên của chúng ta có bộ hàm lớn hơn nhiều so hiện nay. Điều này giúp nhai thức ăn rắn từ rễ, quả và lá. 

Nhưng răng khôn không còn hữu ích nữa, vì hầu hết thức ăn hiện tại đều là thức ăn mềm.

Các nhà nhân chủng học tin rằng, chúng ta đã tiến hóa để trở thành những chiếc răng khôn vô dụng, và một số nhà nghiên cứu nói rằng một ngày nào đó con người sẽ phát triển và sẽ không có răng khôn.

3. Thân nhiệt của chúng ta thấp hơn trước

Năm 1868, một bác sĩ người Đức đã xuất bản một cuốn sổ tay y học, trong đó ông xác định rằng nhiệt độ bình thường của con người là 98,6 độ F (Fahrenheit), hay 37 độ C. Nhưng, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, cơ thể con người lạnh hơn chúng ta nghĩ. 

Theo một nghiên cứu, nhiệt độ của con người là 97,9 độ F. Các nhà khoa học đã phân tích hồ sơ bệnh án và phát hiện ra rằng nhiệt độ của con người đã giảm 0,05 độ trong 200 năm qua.

4. Bộ não lớn của chúng ta co lại

Sự thật là bộ não của chúng ta đã bắt đầu thu nhỏ lại trong vòng 30 năm qua. Bộ não trung bình của con người đã giảm từ 1.500 cc xuống còn 1.350 cc, tương đương với kích thước của một quả bóng tennis.

Có một số cách giải thích cho việc não bộ của chúng ta ngày càng teo tóp lại.

Thứ nhất là con người ngày càng kém thông minh hơn trước.

Bộ não con người đã giảm kích thước khi xã hội trở nên lớn hơn và phức tạp hơn. 

Nhưng một giả thuyết khác cho rằng bộ não nhỏ hoạt động hiệu quả hơn, và giả thuyết thứ ba cho rằng bộ não nhỏ hơn khiến chúng ta ít hung hăng hơn.

Vì vậy, chúng ta “vấp ngã” để giải quyết vấn đề của mình, thay vì “xé nát” nhau.

5. Xương của chúng ta ngày càng nhẹ

Xương người nhẹ hơn và ít đặc hơn so với trước. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy, xương người bắt đầu yếu đi khoảng 12.000 năm trước.

Đó là thời điểm nông nghiệp xuất hiện, và sau đó chế độ ăn uống của chúng ta thay đổi so với trước đây.

Hoạt động thể chất của con người cũng thay đổi. Bộ xương của chúng ta trở nên nhẹ hơn, và cùng một nghiên cứu cho thấy rằng xương ngoài cùng giảm về độ dày và thể tích.

6. Chúng ta mắc các bệnh truyền nhiễm

Các bệnh truyền nhiễm có thể quét sạch toàn bộ một nhóm người. Nhưng, sự “chọn lọc tự nhiên” để chống lại một số bệnh có thể giúp các cá nhân tồn tại.

Một căn bệnh mới có thể xuất hiện, một số có thể bị nhiễm bệnh và những người khác vẫn sống. Và, điều này dẫn đến sự chọn lọc tự nhiên đối với những người vượt qua được căn bệnh này.

Nó cho thấy, đây là cách của chọn lọc tự nhiên. “Một số” thúc đẩy bộ gen kháng lại bệnh tật như sốt rét chẳng hạn.