Iran đã tấn công các thành phố lớn của Israel bằng ít nhất 180 tên lửa đạn đạo (ballistic missile) vào tối thứ ba (ngày 1 tháng 10 năm 2024).
Lực lượng vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết các tên lửa được bắn ra là phản ứng của Tehran trước vụ giết hại dân thường ở Gaza và gần đây hơn là ở Lebanon, trong các cuộc tấn công của Israel – cũng như các vụ ám sát các nhà lãnh đạo của IRGC, Hamas và Hezbollah.
IRGC cho biết, các tên lửa này nhắm cụ thể vào 3 căn cứ quân sự ở Tel Aviv. Truyền thông nhà nước Iran cho biết nước này đã sử dụng tên lửa đạn đạo siêu thanh Fatah lần đầu tiên, một tuyên bố chưa được xác minh độc lập.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ trả đũa, nói rằng Iran đã “phạm sai lầm lớn” và “sẽ phải trả giá”.
Hoa Kỳ cho biết họ đã giúp Israel ngăn chặn cuộc tấn công của Iran, cam kết hỗ trợ đồng minh của mình đáp trả Iran.
“Chúng tôi tự hào về những hành động mà chúng tôi đã thực hiện cùng với Israel để bảo vệ Israel. Chúng tôi đã nói rõ rằng, sẽ có hậu quả – hậu quả nghiêm trọng – cho cuộc tấn công này, và chúng tôi sẽ làm việc với Israel để biến điều đó thành sự thật”, cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan cho biết vào thứ ba (ngày 1 tháng 10 năm 2024).
Khi Israel và Iran – hai kẻ thù lâu năm đã tham gia vào các cuộc chiến ủy nhiệm trong nhiều thập kỷ – ngày càng hướng tới một cuộc đối đầu trực tiếp, chúng ta hãy xem xét năng lực quân sự của mỗi nước, khả năng tấn công lẫn nhau và cách họ có thể bảo vệ lãnh thổ của mình.
Quân đội Iran và Israel
Theo báo cáo ‘The Military Balance 2023’ do Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) có trụ sở tại Vương quốc Anh công bố:
Iran có 610.000 lính đang tại ngũ, bao gồm 350.000 lính trong quân đội, 190.000 lính trong IRGC, 18.000 lính hải quân, 37.000 lính không quân và 15.000 lính trong lực lượng phòng không. Iran cũng có một lực lượng dự bị gồm 350.000 quân. Nghĩa vụ quân sự là bắt buộc đối với nam giới trên 18 tuổi, với một số trường hợp ngoại lệ.
Israel có 169.500 quân nhân tại ngũ, bao gồm 126.000 lính trong quân đội (lục quân), 9.500 lính hải quân và 34.000 lính không quân. Israel có quân dự bị là 465.000. Theo quy định của Israel, nam nữ trên 18 tuổi bắt buộc phải nhập ngũ, với một số trường hợp ngoại lệ.
Chi tiêu quân sự
Theo thông tin do Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố vào tháng 4 năm 2024:
Iran đã chi 10,3 tỷ đô la vào năm 2023, tăng 0,6% so với năm 2022.
Israel đã chi 27,5 tỷ đô la vào năm 2023, tăng 24% so với năm 2022 – sự gia tăng một phần do cuộc chiến ở Gaza sau ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Lực lượng mặt đất
Theo The Military Balance 2023:
Iran có hơn 10.513 xe tăng chiến đấu, hơn 6.798 khẩu pháo và hơn 640 xe bọc thép chở quân. Quân đội cũng có 50 trực thăng trong khi IRGC có 5 trực thăng.
Israel có khoảng 400 xe tăng chiến đấu, 530 khẩu pháo và hơn 1.190 xe bọc thép cá nhân.
Không quân
Theo The Military Balance 2023:
Iran: Không quân có 312 máy bay có khả năng chiến đấu và IRGC có 23. Không quân có 2 trực thăng tấn công, lục quân có 50 và IRGC có 5.
Israel có 345 máy bay có khả năng chiến đấu và 43 trực thăng tấn công.
Hải quân
Theo The Military Balance 2023:
Iran có 17 tàu ngầm chiến thuật, 68 tàu tuần tra và tàu chiến ven biển, 7 tàu hộ tống, 12 tàu đổ bộ, 11 xuồng đổ bộ, 18 thiết bị hậu cần và hỗ trợ.
Israel có 5 tàu ngầm và 49 tàu tuần tra và tàu chiến ven biển.
Theo The Military Balance 2023:
Hệ thống phòng không của Israel dựa vào cái được gọi là hệ thống Iron Dome (Vòm Sắt), được cho là đã đánh chặn hầu hết các tên lửa của Iran vào đêm thứ ba (ngày 1 tháng 10 năm 2024).
Hệ thống này được trang bị một radar phát hiện ra một quả đạn đang bay tới, tốc độ và hướng của nó. Sau đó, trung tâm điều khiển sẽ tính toán xem quả đạn có gây ra mối đe dọa cho Israel hay không.
Những quả đạn không gây ra mối đe dọa được phép rơi xuống các cánh đồng trống. Nếu chúng gây ra mối đe dọa, đơn vị bắn tên lửa sẽ phóng tên lửa để bắn hạ chúng. Bệ phóng chứa 20 tên lửa đánh chặn.
Có 10 khẩu đội Iron Dome rải rác khắp Israel. Các hệ thống khác đánh chặn tên lửa tầm trung và tầm xa. David’s Sling đánh chặn tên lửa có tầm bắn từ 40 km (25 dặm) đến 300 km (186 dặm). Arrow System đánh chặn tên lửa có tầm bắn lên đến 2.400 km (1.491 dặm).
Iran: Vào tháng 2 năm 2024, Iran đã triển khai Azarakhsh tầm ngắn, tầm thấp – có nghĩa là ‘sét’ trong tiếng Ba Tư. Đây là hệ thống phát hiện hồng ngoại, được trang bị radar và hệ thống quang điện để phát hiện và đánh chặn mục tiêu. Nó có thể được gắn trên xe.
Iran có nhiều hệ thống phòng thủ tên lửa đất đối không khác nhau. Bao gồm hơn 42 tên lửa tầm xa S-200, S-300 và Bavar-373 do Nga sản xuất; hơn 59 tên lửa tầm trung MIM-23 Hawk, HQ-2J và Khordad-15 của Hoa Kỳ; và 279 tên lửa tầm ngắn CH-SA-4 và Tor-M1 (9K331) do Trung Quốc sản xuất.
Tên lửa đạn đạo
Theo Dự án phòng thủ tên lửa của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Hoa Kỳ:
Iran có ít nhất 12 loại tên lửa đạn đạo tầm trung và tầm ngắn khác nhau trong kho vũ khí của mình. Chúng bao gồm từ Tondar 69, có tầm bắn 150 km (93 dặm) đến Khorramshahr và Sejjil, cả 2 đều có tầm bắn lên tới 2.000 km (1.243 dặm).
Israel có ít nhất 4 loại tên lửa đạn đạo tầm ngắn và tầm trung khác nhau, từ LORA có tầm bắn 280 km (174 dặm) đến Jericho-3 có tầm bắn từ 4.800 km (2.983 dặm) đến 6.500 km (4.039 dặm).
Khả năng hạt nhân
Theo Hiệp hội kiểm soát vũ khí có trụ sở tại Hoa Kỳ, Israel ước tính có 90 đầu đạn hạt nhân trong kho dự trữ của mình.
Người ta không tin rằng, Iran có vũ khí hạt nhân, nhưng nước này có một chương trình hạt nhân tiên tiến và vận hành một số cơ sở hạt nhân và trung tâm nghiên cứu.
Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei đã cấm sản xuất vũ khí trong một sắc lệnh tôn giáo hoặc fatwa vào đầu những năm 2000, nói rằng điều đó bị cấm trong đạo Hồi. Tuy nhiên, vào tháng 5/2024, Iran đã đe dọa sẽ thay đổi học thuyết hạt nhân của mình ‘nếu sự tồn tại của Iran bị đe dọa’.
Hình minh họa: Yen News
