Cựu tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump không phải là nhà lãnh đạo duy nhất nhận được sự chào đón nồng nhiệt tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa (RNC) tháng 7 năm 2024.
Cũng đắm mình trong sự ủng hộ này là JD Vance, thượng nghị sĩ Ohio 39 tuổi được Trump chọn – hai ngày sau một nỗ lực ám sát cựu tổng thống – làm ứng cử viên phó tổng thống cho cuộc bầu cử vào tháng 11 năm 2024.
JD Vance từng tự hỏi liệu Trump có phải là “thằng khốn nạn hoài nghi” hay “Hitler của nước Mỹ”. Giờ đây, ông đang chuẩn bị trở thành cánh tay phải của Trump, và có khả năng trở thành phó tổng thống tiếp theo của Hoa Kỳ.
Là một nhà đầu tư mạo hiểm và một cựu chiến binh, Vance đã trở nên nổi tiếng toàn quốc với cuốn sách chuyển thể thành phim ‘Hillbilly Elegy’.
Ông là một phần của nhóm Cộng hòa tranh luận về cách tiếp cận không can thiệp vào chính sách đối ngoại. Chính sách đó ưu tiên lợi ích của Hoa Kỳ, nghi ngờ về sự can thiệp quân sự và đặt câu hỏi về cách tiếp cận lâu dài của Hoa Kỳ đối với các liên minh toàn cầu.
Nhưng cách tiếp cận “Nước Mỹ trên hết” của JD Vance cũng có giới hạn. Sau đây là góc nhìn về quan điểm chính sách đối ngoại của vị thượng nghị sĩ thẳng thắn này về mọi thứ, từ cuộc chiến của Israel ở Gaza và xung đột ở Ukraine, cho đến căng thẳng gia tăng với Trung Quốc.
Vance có quan điểm thế nào về Israel và Gaza?
Chính sách đối ngoại của JD Vance có thể được suy đoán là “Nước Mỹ trước tiên với ngoại lệ là Israel”. Khi Hamas thực hiện cuộc tấn công vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, JD Vance đổ lỗi cho chính quyền Biden vì đã tạo điều kiện cho nhóm người Palestine này.
Theo các phương tiện truyền thông đưa tin, vài giờ sau vụ tấn công, ông phát biểu: “Người Mỹ phải đối mặt với một sự thật phũ phàng: Tiền thuế của chúng ta đã tài trợ cho việc này”.
Theo Seth Eisenberg, tổng giám đốc điều hành của PAIRS Foundation, một tổ chức có trụ sở tại Hoa Kỳ, sự ủng hộ mạnh mẽ của JD Vance đối với mối quan hệ bền chặt giữa Hoa Kỳ và Israel dựa trên quan điểm của ông, quốc gia này đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ lợi ích của Hoa Kỳ tại Trung Đông.
“JD Vance ủng hộ việc tiếp tục viện trợ quân sự cho Israel, nhấn mạnh rằng một Israel an toàn sẽ góp phần vào sự ổn định của khu vực và phù hợp với lợi ích chiến lược của Hoa Kỳ. Ông ủng hộ hợp tác ngoại giao và quốc phòng chặt chẽ, công nhận vai trò của Israel như một nền dân chủ trong một khu vực bất ổn”, Eisenberg nói với Al Jazeera.
Thật vậy, JD Vance đã bác bỏ mọi giới hạn về viện trợ cho Israel.
Vance cho rằng đức tin Cơ đốc của ông đã góp phần vào sự ủng hộ toàn diện của ông dành cho Israel.
“Đa số người dân nước này nghĩ rằng đấng cứu thế của họ, và tôi tự xem mình là một người theo đạo Cơ đốc, đã sinh ra, chết và sống lại trên dải đất nhỏ hẹp ngoài khơi Địa Trung Hải đó”, ông phát biểu trong bài phát biểu tại Viện Quincy vào tháng 5 năm 2024.
“Ý tưởng cho rằng sẽ có một chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ không quan tâm nhiều đến bộ phận này của thế giới là vô lý”.
Ở mặt trận trong nước, JD Vance đã viết một lá thư cho tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden vào tháng 11 năm 2024, thúc giục Biden không thực hiện các biện pháp bảo vệ nhập cư đặc biệt cho người Palestine, gọi họ là “một nhóm người có khả năng bị cực đoan hóa”.
JD Vance cũng đưa ra các dự luật giữ lại tiền quỹ liên bang cho các trường đại học nơi có trại tị nạn hoặc biểu tình phản đối cuộc chiến tranh của Israel ở Gaza.
Xem thêm: JD Vance Được Trump Chọn Là Ai?
Thế còn sự can thiệp của Hoa Kỳ vào Trung Đông thì sao?
Mặc dù chính trị gia Ohio không muốn đặt ra bất kỳ giới hạn nào đối với sự ủng hộ của Israel đối với cuộc chiến tranh chống Hamas, nhưng trước đó JD Vance đã nói rằng, ông phản đối bất kỳ cuộc tấn công trực tiếp nào của Hoa Kỳ vào Iran, trừ khi Iran trực tiếp tấn công quân đội Hoa Kỳ.
Eisenberg cho biết Vance đã nhiều lần đặt câu hỏi về sự tham gia của Hoa Kỳ vào nhiều cuộc xung đột khác nhau ở Trung Đông.
Ông cho biết: “JD Vance tin rằng nhiều cuộc can thiệp này không chỉ không đạt được mục tiêu mà còn làm cạn kiệt nguồn lực và sinh mạng của người dân Mỹ”.
Eisenberg cho biết, Vance tin rằng Hoa Kỳ nên thận trọng khi tham gia vào các cuộc xung đột ở nước ngoài trừ khi có mối đe dọa rõ ràng, trực tiếp đến an ninh quốc gia.
Ông cho biết: “Quan điểm này phù hợp với xu hướng chung trong một số bộ phận nhất định của Đảng Cộng hòa, vốn ngày càng cảnh giác với các chính sách can thiệp đặc trưng vào đầu những năm 2000”.
Tuy nhiên, Eisenberg cho biết thêm, mặc dù Vance chỉ trích chủ nghĩa can thiệp, ông không ủng hộ chủ nghĩa biệt lập.
Eisenberg giải thích rằng, ứng cử viên phó tổng thống của Trump tin tưởng vào việc duy trì liên minh với các đối tác quan trọng ở Châu Âu và Châu Á để giải quyết các thách thức an ninh chung, nhưng cũng thúc đẩy các đồng minh này đóng góp công bằng vào các nỗ lực phòng thủ tập thể.
Xem thêm: JD Vance Từng So Sánh Trump Với Hitler – Điều Gì Đã Thay Đổi?
Vance có quan điểm thế nào về cuộc chiến của Nga ở Ukraine?
Vance phản đối việc Hoa Kỳ cung cấp tiền cho Ukraine trong bối cảnh chiến tranh với Nga.
Trong bài phát biểu gần đây tại Hội nghị bảo thủ quốc gia, JD Vance cho biết sự can dự của Hoa Kỳ vào Ukraine “không có kết luận rõ ràng hay thậm chí là mục tiêu nào mà chúng ta sắp đạt được”.
Việc lựa chọn phó tổng thống cũng thúc đẩy Châu Âu đảm nhiệm nhiều hơn vai trò củng cố an ninh, để Hoa Kỳ có thể tập trung giải quyết những gì mà họ xem là mối đe dọa từ Trung Quốc.
“Chúng tôi muốn Châu Âu thành công, nhưng Châu Âu phải đóng vai trò lớn hơn trong vấn đề an ninh của chính mình”, JD Vance phát biểu tại Hội nghị an ninh Munich vào tháng 2 năm 2024.
Việc đề cử Vance đã gây chấn động khắp Châu Âu.
“Việc đề cử JD Vance làm phó tổng thống cho chúng ta (ở Châu Âu) thấy rằng, chúng ta phải tiếp tục nỗ lực để tự mình chăm lo nhiều hơn cho an ninh và chủ quyền của Châu Âu”, nhà lập pháp Đức Metin Hakverdi cho biết trong một bài đăng trên X. “Thật khó để giải quyết”.
Tại hội nghị Munich, JD Vance cũng ca ngợi Trump là “tổng thống giỏi nhất trong việc ngăn chặn Nga trong một thế hệ”.
JD Vance bác bỏ những cáo buộc cho rằng, cả ông và Trump đều mềm mỏng với tổng thống Nga Vladimir Putin, tuyên bố rằng ứng cử viên được Putin ưa thích là Biden “vì ông ấy dễ đoán hơn”.
Thượng nghị sĩ Ohio cũng cho biết tại Munich rằng, có những lý do thực tế tại sao Hoa Kỳ cần phải giảm bớt sự hỗ trợ cho Ukraine. Ông cho biết, Hoa Kỳ không “sản xuất đủ đạn dược để hỗ trợ cho một cuộc chiến ở Đông Âu, một cuộc chiến ở Trung Đông và có khả năng là một tình huống bất ngờ ở Đông Á”.
Vance lấy ví dụ: “PAC-3, một loại tên lửa đánh chặn Patriot mà Ukraine sử dụng trong một tháng bằng lượng tên lửa mà Hoa Kỳ sản xuất trong một năm”.
Ông nói thêm rằng, cuộc xung đột cần phải chấm dứt thông qua “đàm phán hòa bình” giữa tất cả các bên liên quan.
Điều đó phù hợp với tầm nhìn của Trump – cựu tổng thống Hoa Kỳ đã hứa sẽ đàm phán chấm dứt chiến tranh nếu ông trở lại nắm quyền.
Xem thêm: Cuộc Chiến Chất Bán Dẫn Giữa Mỹ Và Trung Quốc?
Vance có quan điểm thế nào về mối quan hệ với Trung Quốc?
Theo Eisenberg, JD Vance xem Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chiến lược chính và kêu gọi Hoa Kỳ phải có lập trường quyết đoán hơn để chống lại ảnh hưởng ngày càng gia tăng của Bắc Kinh.
Eisenberg cho biết: “Vance ủng hộ các biện pháp giảm sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào sản xuất của Trung Quốc và bảo vệ các chuỗi cung ứng quan trọng. Ông cũng ủng hộ các hành động mạnh mẽ chống lại hành vi trộm cắp sở hữu trí tuệ và các hoạt động thương mại không công bằng của Trung Quốc”.
Trên thực tế, Vance đã phát biểu tại hội nghị Munich tháng 2 năm 2024 rằng chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ nên tập trung vào Đông Á trong 40 năm tới.
Vào tháng 3 năm 2024, Vance đã ủng hộ dự luật nhằm chặn quyền tiếp cận của chính phủ Trung Quốc khỏi thị trường vốn Hoa Kỳ nếu nước này không tuân thủ luật thương mại quốc tế.
Ngoài Ukraine, quan điểm của Vance đối với các vấn đề khác của Châu Âu?
Phù hợp với quan điểm tập trung chủ yếu vào Trung Quốc, JD Vance đã tuyên bố rằng Hoa Kỳ nên rời xa Châu Âu.
Ngoài ra, Vance còn chỉ trích Đảng Lao động Anh sau khi đảng này trở lại nắm quyền dưới thời thủ tướng mới Keir Starmer.
“Quốc gia Hồi giáo thực sự đầu tiên nào sẽ có vũ khí hạt nhân? Có thể là Iran, có thể là Pakistan đã được tính đến. Và sau đó chúng tôi cuối cùng đã quyết định, có thể thực sự là Vương quốc Anh kể từ khi Đảng Lao động vừa tiếp quản”, Vance nói.
Tác giả: Urooba Jamal
