Giữa bối cảnh toàn cầu vốn đã hỗn loạn, một cuộc khủng hoảng địa chính trị chấn động đang diễn ra, với việc Lực lượng quân Houthi nhắm mục tiêu vào các tàu thuyền trên các tuyến hàng hải quan trọng – Biển Đỏ.

Những hành động khiêu khích gần đây chủ yếu nhắm vào các tàu phương Tây báo hiệu một sự thay đổi sâu sắc, có khả năng định hình lại động lực của thương mại toàn cầu.

Trong bối cảnh hậu quả, từ cuộc xung đột Ukraine và lệnh trừng phạt Nga, có những dấu hiệu rõ ràng cho thấy, Nga đang củng cố ảnh hưởng không chỉ ở Biển Đỏ – mà còn dọc theo các tuyến hàng hải quan trọng khác, đặc biệt là Tuyến đường biển phía Bắc – NSR (Hành lang giao thông Bắc – Nam).

Sự hợp nhất này đang tạo ra một sự thay đổi mang tính biến đổi trong cán cân quyền lực truyền thống trên phạm vi rộng hơn của thương mại hàng hải.

Xem thêm: Tuyến Đường Biển Ngắn Nhất Kết Nối Châu Á Và Châu Âu

Các cuộc tấn công của Houthi và nhắm mục tiêu chiến lược

Biển Đỏ, tuyến đường quan trọng cho thương mại quốc tế, hiện là đấu trường đầy tranh chấp khi Lực lượng Houthi ở Yemen leo thang các cuộc tấn công vào các tàu thuyền có liên quan đến Israel.

Các nhà lãnh đạo Houthi cho biết, họ đang truy đuổi tất cả các tàu đến Israel do tình trạng thù địch ở Gaza và dường như họ đang nhắm mục tiêu vào các tàu phương Tây.

Đồng thời, ngày càng nhiều tàu chở dầu của Nga tiếp tục di chuyển trên vùng biển để vận chuyển các chuyến hàng dầu đến Châu Á, khiến tình hình thêm phức tạp.

Nếu được chứng minh, việc nhắm mục tiêu có chọn lọc này, sẽ làm nổi bật những phức tạp về địa chính trị đang diễn ra, định vị thương mại hàng hải như một ‘con tốt’ trong các hoạt động địa chính trị rộng lớn hơn.

Khi các công ty vận tải biển lớn tạm dừng hoạt động ở Biển Đỏ, để đối phó với những rủi ro an ninh ngày càng gia tăng, Châu Âu phải đối mặt với những hậu quả kinh tế nghiêm trọng và tức thời nhất.

Việc định tuyến lại các chuyến hàng quanh mũi phía nam Châu Phi (mũi Hảo Vọng), hậu quả của những lo ngại về an ninh ở Biển Đỏ, đặt ra những thách thức đáng kể.

Giải pháp thay thế này không chỉ dài hơn và đắt tiền hơn, mà còn có nguy cơ phá vỡ chuỗi cung ứng, mà các ngành công nghiệp Châu Âu phụ thuộc vào.

Những hiểu biết sâu sắc về việc Nga tăng cường kiểm soát tuyến đường Biển Đỏ trong bối cảnh xung đột Ukraine và các lệnh trừng phạt áp đặt lên Moscow, đã vẽ nên một bức tranh về hoạt động địa chính trị có tính toán.

Với việc Châu Âu đang tích cực tìm kiếm các giải pháp thay thế cho dầu của Nga, chiến lược xoay trục của Moscow nhằm tăng xuất khẩu dầu sang Châu Á, dẫn đến sự gia tăng đáng kinh ngạc – 140% – trong lưu lượng dầu ở Biển Đỏ, nhấn mạnh khả năng thích ứng của Nga trước những động lực đang thay đổi.

Biển Đỏ, trong lịch sử là tuyến đường quan trọng của vận tải biển phương Tây, đang chứng kiến ​​một sự thay đổi tinh tế, nhưng sâu sắc.

Khả năng điều hướng và tận dụng bối cảnh địa chính trị của Nga, cùng với tính chất có mục tiêu của các cuộc tấn công của Houthi, cho thấy sự sắp xếp lại tầm ảnh hưởng.

Phương Tây nhận thấy mình đang mất dần quyền kiểm soát trên tuyến đường thương mại quan trọng, khi Nga củng cố chỗ đứng của mình.

Kịch bản đang diễn ra đòi hỏi phải xem xét lại toàn diện các biện pháp an ninh. Câu hỏi quan trọng được đặt ra: Những bước hành động nào có thể được thực hiện để bảo vệ các tuyến thương mại quan trọng trong bối cảnh đang thay đổi này?

Một đề xuất hấp dẫn đã xuất hiện – triển khai các tàu quân sự trong các đoàn tàu chiến lược bên cạnh các tàu buôn.

Biện pháp chủ động này đảm bảo cho họ đi qua Biển Đỏ một cách an toàn, mở rộng khả năng bảo vệ ngay cả khi ‘di chuyển’ đến Kênh đào Suez quan trọng.

Một lựa chọn thực tế khác trên bàn đàm phán liên quan đến việc bao phủ trên không, bởi các lực lượng hải quân cụ thể, có vị trí chiến lược để bảo vệ các khu vực được chỉ định trên tuyến hàng hải này.

Rút ra từ những tiền lệ lịch sử, đặc biệt là kinh nghiệm chống cướp biển, việc thành lập các ‘đội tàu chiến’ nổi lên như một phương pháp đặc biệt hiệu quả để bảo vệ hoạt động vận chuyển.

Giữa những vùng nước hỗn loạn này, phương Tây nhận thấy mình đang ở một thời điểm quan trọng, phải điều hướng không chỉ những thách thức vật chất mà còn cả những dòng chảy đa sắc thái của địa chính trị.

Điều cấp thiết nằm ở nhận thức sâu sắc về hoàn cảnh đang phát triển và những cân nhắc chiến lược đang diễn ra. Trong bối cảnh thương mại toàn cầu giao thoa với sự phức tạp về địa chính trị, khả năng thích ứng và thực hiện các biện pháp an ninh hiệu quả trở nên tối quan trọng.

Biển Đỏ, từng là biểu tượng của thương mại liền mạch, giờ đây trở thành biểu tượng của khả năng thích ứng, và khả năng phục hồi trước những động lực toàn cầu đang phát triển.

Xem thêm: Hành Lang Giao Thông Bắc Nam: Kết Nối Lục Địa Á – Âu

Trục Bắc Cực của Nga (Tuyến đường biển phía Bắc)

Trong khi đó, Nga đang điều chỉnh lại các chuyến hàng chở dầu của mình thông qua Tuyến đường biển phía Bắc (NSR) đến Trung Quốc, né tránh các lệnh trừng phạt và tận dụng tiềm năng tiết kiệm thời gian và nhiên liệu.

Tuyến đường biển phía Bắc (NSR), trải dài 3.500 dặm (5.632,704 km) dọc theo bờ biển Bắc Cực của Nga, cung cấp tuyến đường nhanh hơn đến cảng Nhật Chiếu (thuộc tỉnh Sơn Đông) của Trung Quốc, chỉ mất 35 ngày – ít hơn 10 ngày so với tuyến đường truyền thống phía nam qua Kênh đào Suez.

Động lực của Nga nằm ở lợi thế đáng kể về việc giảm thời gian và chi phí nhiên liệu, tạo ra một giải pháp thay thế hấp dẫn cho xuất khẩu dầu của nước này.

Rosatom, giám sát Tuyến đường biển phía Bắc (NSR), nhấn mạnh rằng các tàu (không phải tàu phá băng) giờ đây có thể di chuyển tuyến đường một cách an toàn trong điều kiện được cải thiện vào mùa hè và mùa thu.

Sự thay đổi chiến lược này cho thấy Nga đang thực hiện việc sử dụng các tàu không phá băng, có khả năng định hình lại các hoạt động vận chuyển thông thường ở Bắc Cực.

Lập trường chủ động của Nga được chứng minh rõ ràng hơn bằng việc mở rộng ‘đội tàu bóng tối’, đảm bảo nguồn thu từ dầu mỏ liên tục bất chấp lệnh trừng phạt.

Phó thủ tướng Yuri Trutnev dự đoán một năm kỷ lục của Tuyến đường biển phía Bắc (NSR), với doanh thu vận chuyển hàng hóa dự kiến ​​vượt 36 triệu tấn – tăng gấp 9 lần kể từ năm 2015.

Tuy nhiên, những thách thức vẫn tồn tại, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo hiểm do các lệnh trừng phạt làm gián đoạn phạm vi bảo hiểm đối với các tàu Nga.

Trutnev đề xuất nỗ lực hợp tác giữa Nga và Trung Quốc để giải quyết vấn đề này, nhấn mạnh khả năng các công ty Trung Quốc cung cấp bảo hiểm thay thế cho các tàu Nga di chuyển trên NSR.

Khi Nga chuẩn bị cho việc di chuyển quanh năm thông qua Tuyến đường biển phía Bắc (NSR) bằng các tàu phá băng hạt nhân, Bắc Cực trở thành một giai đoạn then chốt cho cả khả năng phục hồi kinh tế và hoạt động địa chính trị.

Trục chiến lược Bắc Cực này không chỉ bảo vệ Nga khỏi các lệnh trừng phạt mà còn định vị Tuyến đường biển phía Bắc (NSR) như một lực lượng có tác động chuyển đổi trong động lực vận tải biển toàn cầu.

Tác giả: Russian Market là một dự án của một blogger tài chính, nhà báo và nhà bình luận chính trị người Thụy Sĩ có trụ sở tại Zurich. Theo dõi anh ấy trên X @runews