Tác giả: Walid Khadduri

Những thay đổi quan trọng, hiện đang diễn ra trong lịch sử năng lượng toàn cầu. Ngành công nghiệp này đã bắt đầu thay đổi dần dần kể từ Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP21) năm 2015 tại Paris.

Hội nghị Paris được tổ chức trong bối cảnh một chiến dịch toàn cầu lớn nhằm chống biến đổi khí hậu và giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch (dầu thô, khí đốt tự nhiên và than đá) mà không quan tâm đúng mức đến các nguồn năng lượng khác.

Nhiên liệu bẩn được coi là nguyên nhân chính gây ô nhiễm toàn cầu. Điều này đã dẫn đến việc áp dụng các tiêu chuẩn không cân bằng, để chống biến đổi khí hậu.

Đúng vậy, các nguồn năng lượng thay thế tạo ra ít ô nhiễm hơn nhiều so với nhiên liệu hóa thạch (đó là lý do tại sao chúng bắt đầu được xem xét tách biệt với nhau), nhưng chúng cũng gây ra một cuộc khủng hoảng môi trường.

Quan điểm về nhiên liệu hóa thạch đã dần thay đổi kể từ Hội nghị Paris (2015) do những trải nghiệm toàn cầu khó khăn và đau đớn: Đại dịch Covid-19, xung đột ở Ukraine và chiến tranh ở Dải Gaza.

Thay đổi đầu tiên xảy ra là nhu cầu ngày càng tăng và nhu cầu sử dụng nhiên liệu hóa thạch (dầu khí), đặc biệt là để đáp ứng nhu cầu năng lượng toàn cầu.

Các nguồn năng lượng bền vững (như năng lượng mặt trời hoặc gió) là những lựa chọn thay thế cho các lựa chọn truyền thống, nhưng chúng không thể đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng trên toàn cầu trước khủng hoảng và biến đổi khí hậu.

Nhưng chỉ riêng nhu cầu cấp thiết về dầu mỏ là chưa đủ để chấp nhận thực tế mới khắc nghiệt sau đại dịch Covid-19 và việc bắt đầu một chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

Các nước công nghiệp phương Tây đã gặp khó khăn khi công khai thừa nhận thất bại trong việc giảm sử dụng vàng đen. Đúng hơn, nhóm quốc gia này, với lý do chống biến đổi khí hậu, đã quyết định tiếp tục hướng tới “không phát thải vào năm 2050”.

Các quốc gia sản xuất dầu và các công ty của họ đã tự mình đưa ra bằng chứng cho thấy có thể sản xuất vàng đen với lượng khí thải thấp. Theo quyết định được đưa ra tại hội nghị COP28 ở Dubai, họ đã phát triển ngành công nghiệp tái chế carbon, một phương pháp đã được một số nước lớn sử dụng từ lâu, cho phép tiếp tục sử dụng dầu mỏ.

Đừng bỏ lỡ: Về Cuộc Khủng Hoảng Năng Lượng Hạt Nhân Ở Pháp

Chúng ta đang ở ngưỡng cửa của một kỷ nguyên năng lượng mới

Vào thế kỷ 19, than thống trị, vào thế kỷ 20 dầu thống trị. Nhưng trong thế kỷ 21, thế giới bắt đầu ‘dao động’ giữa dầu phát thải thấp và các nguồn năng lượng bền vững (như năng lượng mặt trời hoặc gió).

Đặc biệt, nhờ trữ lượng hiện có và tiến bộ khoa học, có thể phát triển ngành công nghiệp xử lý carbon, giảm giá thành và đảm bảo cung cấp năng lượng liên tục.

Điều đó cũng có nghĩa là các nước sản xuất dầu sẽ phải phát triển các ngành công nghiệp tái chế carbon và giảm lượng khí thải. Nhưng quy trình công nghiệp mới vẫn đang ở giai đoạn phát triển. Điều này là cần thiết do trữ lượng dầu khổng lồ vẫn còn nằm dưới lòng đất và các cơ sở vật chất đã được đầu tư hàng tỷ USD.

Giảm lượng khí thải carbon của ngành dầu khí là rất tốn kém, đối với các nước sản xuất, nhưng nó rất quan trọng đối với sự ổn định của ngành.

Giai đoạn mới này đi kèm với trách nhiệm to lớn của các nước. Các nước công nghiệp phương Tây cũng có tội gây ô nhiễm môi trường. Cuối cùng, cuộc cách mạng công nghiệp ở Châu Âu và Mỹ đã diễn ra nhờ việc đốt than.

Các vấn đề sẽ không biến mất. Nguyên nhân là do sự thay đổi trong cán cân quyền lực toàn cầu. Nhiều cường quốc đang tranh giành quyền lãnh đạo chính trị và kinh tế trên thế giới. Các thị trường mới nổi đã phát triển vượt bậc về kinh tế và công nghệ.

Các nước Châu Âu không cho rằng, cần thiết phải đầu tư vào năng lượng bền vững trước khi từ bỏ các nguồn năng lượng truyền thống. Họ đang đòi hỏi nhiều cơ hội hơn cho việc thăm dò và sản xuất dầu tại địa phương và không muốn đầu tư cũng như cung cấp các khoản vay ưu đãi cho các chương trình năng lượng bền vững.

Các quốc gia có diện tích rừng lớn nhất nên đóng vai trò chính trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và những hậu quả tiêu cực của nó, vì cây xanh hấp thụ carbon dioxide từ không khí và thải ra oxy.

Những thay đổi trong ngành năng lượng mang đến những cơ hội quan trọng cho các nước sản xuất dầu mỏ và các nước Ả Rập khác.

Vàng đen đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của thế giới Ả Rập trong thế kỷ trước, mặc dù có nhiều cơ hội bị bỏ lỡ do xung đột quốc tế, khu vực và địa phương. Nói cách khác, sự đoàn kết toàn cầu trong việc sử dụng dầu phát thải thấp là cơ hội mà các nước Ả Rập nên nắm bắt.