Tác giả: Philip Pilkington
Các ngân hàng trung ương vẫn tương đối bình tĩnh dù vàng đang tăng giá. Trước đây, giá vàng cao được xem là điềm báo về lạm phát và lãi suất tăng cao (trong thời kỳ lạm phát cao, xu hướng bảo vệ tài sản bằng cách mua vàng sẽ là lựa chọn ưa thích, biên tập).
Hầu hết các biến động của giá vàng được giải thích là do sự thay đổi của lãi suất trái phiếu kho bạc (chính phủ) được bảo vệ bằng lạm phát (TIPS), bản thân chúng phản ánh triển vọng chính sách tiền tệ và lạm phát của các ngân hàng trung ương.
Tại sao thị trường vàng lại thay đổi đến mức như vậy? Một gợi ý về điều này có thể được tìm thấy trong báo cáo mới nhất của Hội đồng vàng thế giới, được công bố vào cuối tháng 4 năm 2024.
Báo cáo lưu ý rằng trong quý 1 của năm 2024, nhu cầu vàng của nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới đã đạt mức kỷ lục, trong đó Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Ấn Độ và Kazakhstan đứng đầu danh sách người mua.
Xem thêm: Vì Sao giá Vàng Tăng: Có Phải Do Là Đồng Đô La Suy Yếu?
Các ngân hàng trung ương đang mua số lượng vàng kỷ lục như một phần của quá trình phi đô la hóa dài hạn. Khi các nước phương Tây tịch thu ‘dự trữ ngoại hối’ của Nga để đáp trả cuộc xâm lược Ukraine, nhiều nước đã lo sợ hành vi trên sẽ xảy ra với họ.
Điều này khiến các quốc gia ‘ngoài phương Tây’ phải tìm kiếm những cách an toàn hơn để bảo vệ tài sản của họ. Vàng hóa ra là lựa chọn hợp lý nhất.
Tuy nhiên, các sắc thái của quá trình phi đô la hóa khiến nhiều người bối rối. Những độc giả bình thường của các tờ báo kinh doanh và tài chính có thể đã thấy những tiêu đề liên quan đến việc ngân hàng trung ương ‘mua vàng với sức mạnh của đồng đô la’.
Nhưng nếu việc phi đô la hóa cuối cùng là nguyên nhân đằng sau quá trình này, thì ngược lại, chẳng phải đồng đô la sẽ giảm giá trị thay vì tăng giá sao?
Trong ngắn hạn có thể như vậy. Hiện tại, giá trị của đồng đô la được ấn định theo lãi suất do Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) thực hiện.
Ở giai đoạn này, Fed đang duy trì lãi suất cao hơn phần lớn phần còn lại của thế giới, do đó đồng đô la ngày càng trở nên đắt hơn. Tuy nhiên, đồng đô la Mỹ mạnh hơn khiến hàng nhập khẩu của Mỹ trở nên rẻ hơn (lợi cho nhập khẩu, chẳng hạn, tỷ giá đô la so với euro là 1 đô la đổi lấy 1,2 euro. Đô la Mỹ mạnh hơn nghĩa là chỉ cần 0,8 đô la để đổi lấy 1,2 euro. Nhờ sử dụng ít đô la hơn để thanh toán, nên đô la Mỹ mạnh hơn có lợi cho nhà nhập khẩu Mỹ – biên tập) và hàng xuất khẩu của Mỹ trở nên đắt đỏ (thiệt cho xuất khẩu, biên tập), điều này có xu hướng làm tăng thâm hụt thương mại của Mỹ.
Xem thêm: Fed Tăng Lãi Suất Nhưng Lạm Phát Không Giảm – Một Nhà Kinh Tế Giải Thích
Và ở đây chúng ta đề cập đến các yếu tố dài hạn trong giá trị của đồng đô la. Hoa Kỳ ‘tài trợ’ cho thâm hụt thương mại của mình bằng cách trông cậy vào các quốc gia khác tiếp tục mua đô la và nắm giữ tài sản của họ bằng đô la – từ cổ phiếu và trái phiếu của Mỹ đến đơn giản là dự trữ bằng đồng đô la Mỹ (mua trái phiếu của Mỹ nghĩa là dòng đô la tiếp tục đến Mỹ và các nước khác nhận tờ giấy nợ; điều này hàm ý, Mỹ có thể tiếp tục cân bằng thâm hụt thương mại của mình – biên tập).
Nhưng như chúng ta đã thấy, phần lớn phần còn lại của thế giới hiện đang từ bỏ đồng đô la Mỹ để chuyển sang vàng và các lựa chọn thay thế khác. Điều này cho thấy rằng, đồng đô la Mỹ được cho là “mạnh” không phải là kẻ sống sót trong trường hợp này.
Từ đó, chính sách đồng đô la mạnh (thậm chí còn gây thâm hụt thương mại lớn hơn) trong khi duy trì lãi suất cao ngày càng trở nên rủi ro đối với Hoa Kỳ.
Tại một thời điểm nào đó – có lẽ trong bối cảnh suy thoái kinh tế và khủng hoảng tài chính – giá trị của đồng đô la Mỹ có thể ‘sụp đổ’, khiến lạm phát tăng vọt và mức sống của người Mỹ giảm sút.
Kết quả là, những người ủng hộ vàng đang bắt tay vào công việc của mình. Trước đây, các nhà đầu tư chuyên nghiệp xem thường họ và gọi họ là “con bọ vàng”.
Những dự đoán của họ về sự sụp đổ sắp xảy ra của đồng đô la Mỹ đã khiến nhiều người hoài nghi và có phần ngạc nhiên, và các nhà đầu tư nổi tiếng ‘trừng phạt’ bất kỳ ai mua vàng thay vì cổ phiếu và trái phiếu.
Xem thêm: Hệ Thống Tài Chính Quốc Tế Đang Thay Đổi Như Thế Nào?
Vàng được khai thác từ lòng đất ở Châu Phi hoặc những nơi khác. Warren Buffett từng nói đùa: “Sau đó, họ nung chảy nó, đào một cái hố khác, đặt nó vào đó và trả tiền cho người trông coi nó”.
Nhưng với việc vàng hiện đang giao dịch trên 2.300 USD/ounce (1 ounce vàng tương đương 31,103 gam) – kỷ lục mọi thời đại và hầu hết các nhà phân tích đều tin rằng, quá trình phi đô la hóa là có thật, có vẻ như ‘lũ bọ vàng’ đã khiến mọi người cảm thấy ‘ớn lạnh’.
Họ có thể hơi quá vội vàng khi tuyên bố sự sụp đổ của đồng đô la Mỹ, nhưng bản năng của họ đã đúng: Hoa Kỳ sẽ không thể duy trì quyền bá chủ tài chính mãi mãi.
Ảnh minh họa: Asiatimes.com
