Các công ty dược phẩm thường quảng cáo, việc bổ sung glucosamine như một phương pháp điều trị viêm xương khớp. Dùng glucosamine để điều trị viêm xương khớp là một trong những dạng thuốc bổ sung phổ biến nhất ở xã hội phương tây.

Viêm xương khớp là tình trạng ‘lớp sụn’ lót trên bề mặt khớp bị mỏng đi, do các xương cọ xát vào nhau trong thời gian dài. Nguyên nhân cũng là do sự giảm sản xuất proteoglycan, một thành phần thiết yếu của sụn khi chúng ta già đi. Điều này dẫn đến đau khớp và cứng khớp (đau cứng khớp).

Glucosamine và chondroitin xuất hiện tự nhiên trong cơ thể và cần thiết cho quá trình sinh tổng hợp proteoglycan.

Người ta đề xuất bổ sung các sản phẩm này làm tăng lượng sụn và chất lỏng (dịch khớp) trong khớp và/hoặc giảm tốc độ suy giảm các chất này – dẫn đến giảm đau và cải thiện sức khỏe khớp.

Glucosamine và chondroitin đều đã được phát triển dưới dạng thuốc kê đơn, để điều trị viêm xương khớp. Và có rất nhiều sản phẩm có sẵn dưới dạng thuốc không kê đơn và thực phẩm bổ sung (thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe). Các sản phẩm này khác nhau rất nhiều về hàm lượng glucosamine và chondroitin.

Mặc dù viêm xương khớp thường liên quan đến người lớn tuổi, nhưng có các yếu tố nguy cơ khác bao gồm di truyền, béo phì, chấn thương khớp, hoạt động nghề nghiệp hoặc giải trí, giới tính và sắc tộc.

Việc tìm ra phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh viêm xương khớp rất phức tạp, vì thực tế có nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm béo phì và tuổi tác.

Hiện nay, điều trị sớm chủ yếu bao gồm việc kiểm soát các triệu chứng, chẳng hạn như đau và giảm chức năng khớp. Chưa có thuốc hoặc phương pháp điều trị hiệu quả viêm khớp.

Nhưng trong khi, việc kiểm soát các triệu chứng là quan trọng, thì mục tiêu chính là tìm ra cách bảo tồn các cấu trúc khớp – để cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Xem thêm: Có Nên Sử Dụng Glucosamine Để Điều Trị Viêm Khớp!

Công thức glucosamine

Glucosamine được biết là có liên quan đến việc kích thích tổng hợp proteoglycan và làm giảm hoạt động của các enzyme phá vỡ sụn lót các bộ phận của xương trong khớp, khi cọ xát với nhau.

Lượng glucosamine có sẵn trong cơ thể dường như là một yếu tố quan trọng. Có thể dùng nhiều loại glucosamine khác nhau (glucosamine sulphate, glucosamine hydrochloride và glucosamine sulphate tinh thể).

Một nghiên cứu cho thấy, dùng glucosamine sulphate dạng tinh thể giúp giảm các triệu chứng ở bệnh nhân viêm xương khớp – dùng 1.500 mg (1,5 g) mỗi ngày trong 3 năm.

Glucosamine như một biện pháp phòng ngừa

Các nghiên cứu về việc sử dụng glucosamine như một loại thực phẩm bổ sung phòng ngừa, có xu hướng tập trung vào những người trên 50 tuổi. Họ đã tìm thấy tác dụng tích cực (hiệu quả) trong điều trị viêm xương khớp đầu gối – ở các nhóm tuổi lớn hơn khi sử dụng glucosamine.

Một nhóm các nhà khoa học đã nghiên cứu tác dụng bảo vệ của việc bổ sung glucosamine đối với sức khỏe khớp gối, ở những người đi xe đạp và cầu thủ bóng đá từ 19 đến 22 tuổi.

Họ cho thấy sự thoái hóa của collagen loại 2, nền tảng của sụn khớp, đã giảm ở nhóm dùng glucosamine liều cao so với nhóm dùng liều thấp và nhóm dùng giả dược.

Việc bổ sung thường xuyên glucosamine sulfate đã cho thấy có tác dụng từ nhẹ đến trung bình, bằng cách làm chậm tốc độ thoái hóa sụn khớp nếu dùng thường xuyên trong 3 năm.

Xem thêm: Dầu Cá Chứa Omega-3 Có Giúp Cải Thiện Tim Mạch, Viêm Khớp Và Mất Trí Nhớ

Chondroitin sulfate

Chondroitin sulfate đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc làm giảm các triệu chứng viêm xương khớp. Một nghiên cứu cho thấy những bệnh nhân bị viêm xương khớp ở tay, đã giảm các triệu chứng khi họ dùng 800 mg mỗi ngày và một nghiên cứu khác cho thấy 1.200 mg mỗi ngày giúp giảm đau xương khớp.

Một phần ba nhận thấy, không có sự suy giảm đáng kể ‘tình trạng đau khớp gối’ ở bệnh nhân viêm xương khớp dùng glucosamine hoặc chondroitin so với nhóm dùng giả dược.

Xem thêm: Thực Phẩm Chức Năng Có Giúp Giảm Viêm Khớp?

Glucosamine và chondroitin kết hợp

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy, glucosamine sulfate và chondroitin sulfate kết hợp với nhau, có tác dụng tích cực, đối với các tế bào khớp.

Một phân tích tổng hợp của nhiều nghiên cứu ở người cho thấy, có thể glucosamine sulfate và chondroitin ‘có tác động tích cực’ đến các triệu chứng viêm xương khớp, nhưng các tác giả đã cẩn thận chỉ ra rằng, một số nghiên cứu được tài trợ bởi các nhà sản xuất thực phẩm bổ sung (thực phẩm chức năng) và dường như các nghiên cứu thường có chất lượng kém.

Vì vậy, kết quả có thể được phóng đại, về hiệu quả tích cực của glucosamine sulfate và chondroitin, trong điều trị hoặc hỗ trợ điều trị viêm xương khớp.

Vậy kết luận về glucosamine và chondroitin và là gì?

Các tác dụng phụ liên quan đến việc dùng glucosamine đã được nghiên cứu và được coi là hiếm gặp và nhẹ. Vì vậy, mặc dù việc bổ sung glucosamine có vẻ an toàn, nhưng nó thực sự có hiệu quả hay không?

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, có thể, có một số lợi ích khi dùng chất bổ sung glucosamine và chondroitin với liều lượng thích hợp và trong thời gian dài ở những bệnh nhân bị viêm xương khớp.

Bằng chứng về việc sử dụng glucosamine như một biện pháp phòng ngừa vẫn chưa thuyết phục.

Nhìn chung, dùng thuốc này (hoặc thực phẩm chức năng chứa glucosamine và chondroitin) để phòng ngừa là an toàn, nhưng không nên sử dụng lâu dài – nếu bạn mắc bệnh tiểu đường hoặc huyết áp cao, vì nó có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucose.

Tác giả: Andrew Lavender, giảng viên, Trường vật lý trị liệu và khoa học thể dục, Đại học Curtin