Ngày càng có nhiều công ty khuyến khích nhân viên theo đuổi ước mơ kinh doanh ngay tại công ty – một xu hướng được gọi là tinh thần khởi nghiệp nội bộ.
Một số công ty thực hiện điều này bằng cách cung cấp cho người lao động các nguồn lực tài chính, nhân lực và vật chất cần thiết cho các dự án đổi mới và khởi nghiệp.
Ví dụ, Google từ lâu đã khuyến khích nhân viên dành 20% thời gian làm việc cho các ‘dự án phụ’ không liên quan đến công việc hàng ngày. Nhiều công ty khác cũng khuyến khích nhân viên sáng tạo ngay tại công ty bằng cách thông báo những loại đổi mới mà họ theo đuổi.
Khuyến khích rủi ro
Một phương pháp khác để khuyến khích sáng tạo chính là chấp nhận rủi ro, cụ thể hơn là ‘ăn mừng’ thất bại. Thông thường, phần thưởng có thể đóng vai trò như “củ cà rốt” để khuyến khích tinh thần khởi nghiệp trong nội bộ công ty – một khái niệm thường gắn liền với thành công. Nhưng nếu khởi nghiệp không thành công hoặc sáng kiến thất bại thì sao?
Để tạo ra một nền văn hóa công ty thúc đẩy quá trình đổi mới, việc chấp nhận thất bại có thể là bước đầu tiên. Điều này có thể khuyến khích nhân viên tự tin hơn và chấp nhận rủi ro có thể đo lường được – miễn là sự khoan dung này được ‘thể hiện rõ ràng’ với nhân viên.
Nó cũng nhằm khuyến khích ý tưởng rằng việc học hỏi có thể đến từ thất bại. Mỗi lần vấp ngã đều có thể biến thành cơ hội vì nó giúp nhân viên khám phá ra những vấn đề mới hoặc những góc nhìn khác nhau.
Một người khởi nghiệp bên trong công ty khi đối mặt với sự bế tắc có thể sẽ thu thập được những kiến thức và kinh nghiệm. Nếu người khác tiếp quản dự án, họ sẽ không phải đối mặt với những thách thức tương tự, cũng như không có được những bài học giống như người ban đầu.
Xem thêm: Những Khó Khăn Các Nhà Khởi Nghiệp Thường Gặp Phải?
Trình bày một thất bại
Trong một nghiên cứu điển hình về công ty năng lượng Engie của Pháp, chúng tôi đã xem xét quyết định trao giải “ý tưởng thất bại tốt nhất” cho những nhân viên ‘dám thất bại’ – trong việc hiện thực hóa những ý tưởng đổi mới của mình.
Chúng tôi đã phân tích cách Engie bắt đầu xem xét các dự án thất bại, không chỉ thể hiện thái độ khoan dung mà còn thúc đẩy chúng trong công ty để mọi người có thể học hỏi từ điều đó.
Mặc dù dựa trên những ý tưởng hay, nhưng một số dự án cuối cùng vẫn thất bại. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, chính công ty đã quyết định chấm dứt dự án. Đây không phải là thất bại – cũng không phải là thành công.
Thay vào đó, nó được gọi là “những người sắp thành công”. Các dự án này không đạt được kết quả mong muốn cho công ty, đặc biệt là về mặt lợi nhuận, nhưng khi được thực hiện một cách nghiêm túc, chúng mang lại cơ hội học hỏi cho toàn công ty.
Gã khổng lồ năng lượng Engie thậm chí còn thực hiện ý tưởng ban đầu là tạo ra một hạng mục trong “danh hiệu đổi mới” của mình có tên là “ý tưởng thất bại tốt nhất”. Cách làm này đã được phổ biến bởi Ratan Tata, người đứng đầu một tập đoàn công nghiệp lớn của Ấn Độ (Tata).
Đó là sáng kiến của giám đốc đổi mới của Tata nhằm khen thưởng những ý tưởng tốt nhất đã “thất bại” và Tata đã thử nghiệm kế hoạch này từ năm 2016 đến năm 2020.
Quy trình lựa chọn không giống như các dự án thông thường, nơi các nhà lãnh đạo dự án ‘nộp đơn’ một cách tự phát. Thay vào đó, giám đốc đổi mới của Tata đã trực tiếp thăm dò các ứng viên, thừa nhận rằng việc trình bày một dự án thất bại không hề dễ dàng.
Người chiến thắng cuối cùng của giải “ý tưởng thất bại hay nhất” có một dự án mà công ty nghi ngờ về tiềm năng phát triển và do đó không được tài trợ.
Trong phần trình bày kéo dài 3 phút, anh ấy đã nêu bật những gì đã học được từ quá trình này và ban giám khảo nhận thấy sự kiên trì của anh ấy.
Một trong những thành viên ban giám khảo, một giám đốc điều hành cấp cao, đã mời anh đến một cuộc họp riêng – anh có trực giác rằng mặc dù ý tưởng này không được giữ nguyên trong bối cảnh ban đầu nhưng nó có thể hữu ích cho dòng sản phẩm mới.
Xem thêm: Lời Khuyên Khởi Nghiệp Của Những Doanh Nhân Thành Công Và Nổi Tiếng
“Thất bại tốt nhất”
Và điều gì sẽ xảy ra nếu sáng kiến này trở nên phổ biến? Các sáng kiến khen thưởng thất bại, vượt xa việc chỉ ăn mừng sai lầm, đang gia tăng ở các công ty lớn như Google, MacQuarie Telecom của Úc, công ty kế toán Intuit của Mỹ, công ty hóa chất Huntsman và gã khổng lồ dệt may WLGore. Có lẽ cụm từ ‘thất bại tốt nhất’ nên được sử dụng để trấn an những nhân viên không muốn nói với ban lãnh đạo cấp cao rằng, họ đã thất bại, ngay cả khi vì những lý do chính đáng.
Hình minh họa: Tinh thần khởi nghiệp. Ảnh Freepik
Tác giả:
1. Souad Brinette, nhà nghiên cứu tài chính, Trường kinh doanh EDC Paris
2. Abdoulkarim Idi Cheffou, phó giáo sư tài chính và trưởng khoa nghiên cứu, Trường kinh doanh quốc tế ISG
3. Vesselina Tossan, giảng viên HDR môn khoa học quản lý, Học viện thủ công mỹ nghệ quốc gia (CNAM)
