Tác giả: Sean O’Grady
Khi nói đến các cuộc tấn công của quân đội Mỹ, Vương quốc Anh đã quen với vai trò là một ‘trung úy’ trung thành – nhưng sau hành động phối hợp ngày 12 tháng 1 năm 2024, chống lại Lực lượng Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen, London phải hỏi Washington: Kế hoạch của chúng ta là gì? Và chúng ta sẽ thoát ra khỏi cuộc xung đột này như thế nào?
Vậy kế hoạch này là gì?
Như mọi khi, quân đội Anh, do Hoa Kỳ lãnh đạo, đã phát triển một kế hoạch cực kỳ chi tiết cho một cuộc không kích có giới hạn, có mục tiêu và thực sự mang tính ‘phẫu thuật’ nhằm vào các mục tiêu của Houthi ở Yemen.
Hãy liệt kê các ‘chỉ tiêu’ có lợi. Các cuộc tấn công rạng sáng thứ 6 ngày 12 tháng 1 năm 2024 của Anh và Mỹ là hậu quả trực tiếp của nhiều tuần hành động gây hấn của Houthi, đối với hoạt động vận chuyển hàng hải ở Biển Đỏ.
Một trong những đối tượng tấn công của họ là tàu của Hải quân hoàng gia Anh. Đúng như dự đoán, tổn thất về người của phía Houthi là không đáng kể: Số người thiệt mạng nhiều nhất là hàng chục người.
Đừng bỏ lỡ: Thất Bại Chính Trị Của Mỹ Khi Tấn Công Houthi Tại Yemen
Vậy là nhiệm vụ đã hoàn thành?
Từ quan điểm chiến thuật, hoạt động này có vẻ rất thành công. Theo một nghĩa nào đó, hành động này là không thể tránh khỏi – để bảo vệ hoạt động vận tải biển trên Biển Đỏ, ngăn chặn một cuộc suy thoái khác và cũng vì những lý do đơn giản hơn.
Kẻ thù phải bị vô hiệu hóa, vì người ta có thể tưởng tượng việc mất một tàu khu trục hoặc tàu khu trục của Hải quân hoàng gia sẽ ảnh hưởng như thế nào đến dư luận trong cuộc bầu cử.
Nhưng kế hoạch chiến lược là gì? Nói cách khác, điều gì sẽ xảy ra nếu Houthi bắt đầu bắn trả?
“Chiến thắng” trông như thế nào trong cuộc chiến chống lại Lực lượng Houthi ở Yemen? Và chúng ta có biết họ là ai không? Làm thế nào chúng ta có thể chiến thắng cuộc chiến này?
Đây chính là nguồn gốc của cảm giác lo lắng của chúng ta. Và nhân tiện, một lý do khác, tại sao những gì đang xảy ra cần phải được Quốc hội kiểm soát.
Mối nguy hiểm lớn nhất là phương Tây lại bị lôi kéo vào một cuộc chiến, ngày càng leo thang khác ở Trung Đông.
Và với kinh nghiệm gây tranh cãi ở Iraq, Afghanistan và Syria, chúng ta có thể thua trong cuộc chiến này.
Cuối cùng, chúng ta phải xem xét rằng, phiến quân Houthi, những kẻ vẫn còn là một bí ẩn đối với chúng ta về nhiều mặt, không phải là một nhóm khủng bố nhỏ nào đó, hoặc ít nhất không phải bất kỳ băng nhóm nào.
Họ được trang bị vũ khí tốt, thiện chiến, cuồng tín và quan trọng nhất là những người được Iran ủy quyền, quốc gia từ lâu đã ủng hộ họ như một đồng minh chủ chốt.
Trước hết, trong trường hợp Lực lượng Houthi có thái độ thù địch với Saudi Arabia. Mối thù này bản thân nó là một biểu hiện khác của sự chia rẽ Shiite – Sunni trong Hồi giáo. Và tất nhiên, ngoài những tranh chấp về thần học, còn có một cuộc tranh giành quyền lực cơ bản.
Đừng bỏ lỡ: Houthi Đã Chiến Thắng! Mỹ Buộc Phải Đàm Phán?
Bằng cách nào đó, Lực lượng Houthi đã chống lại những nỗ lực tiêu diệt họ của người Saudi Arabia được vũ trang mạnh mẽ, và các đồng minh địa phương của họ trong 7 năm, giống như một cuộc chiến ủy nhiệm giữa Saudi Arabia và Iran.
Cuộc chiến đã kết thúc trong một thảm họa nhân đạo, một sự bế tắc và kỳ lạ thay, một nền hòa bình do Trung Quốc làm trung gian và sự tan băng trong quan hệ Saudi Arabia – Iran.
Houthi đã chống lại người Saudi Arabia bằng vũ khí Mỹ
Trong bối cảnh này, chúng ta phải tự hỏi chính mình, đang dấn thân vào điều gì.
Nếu người Saudi Arabia không thể đánh bại Lực lượng Houthi, thì tại sao người Mỹ, ngay cả với hỏa lực thậm chí còn mạnh hơn người Saudi Arabia, lại có thể làm được điều đó?
Hết lần này đến lần khác, siêu cường Mỹ rơi vào ngõ cụt, vướng vào những cuộc chiến không có kết quả và bất tận ở khu vực này. Và điều này rất có thể sẽ xảy ra lần nữa.
Có một phiên bản thậm chí còn đen tối hơn của các sự kiện. Đây là: Cuộc chiến ở Biển Đỏ và Yemen – một quốc gia khốn khổ, nghèo nàn và bị tàn phá – giờ đây có thể leo thang thành một cuộc chiến ủy nhiệm khó lường của phương Tây và Israel chống lại Iran, và các đồng minh của nước này như Hezbollah ở Lebanon và Hamas ở Gaza.
Không còn nghi ngờ gì nữa, bên thứ hai sẽ được hỗ trợ bởi Nga, Triều Tiên và có thể cả Trung Quốc.
Các cuộc chiến ủy nhiệm có thể kéo dài nhiều năm. Những cuộc chiến này cũng có đặc điểm khó chịu, có thể phát triển thành cuộc chiến trực tiếp giữa Mỹ với Iran.
Không giống như ở Afghanistan, Hoa Kỳ và các đồng minh của họ, trong trường hợp này, không thể để cho một số điều nhất định xảy ra.
Cụ thể là họ không thể để kẻ thù kiểm soát các tuyến đường vận chuyển ở Biển Đỏ. Hoa Kỳ không thể cho phép kẻ thù gia tăng mối đe dọa đối với Israel – quốc gia này đã phải đối mặt với nhiều mối đe dọa.
Đừng bỏ lỡ: Israel Đối Mặt “Lệnh Trừng Phạt Thầm Lặng” Do Houthi Gây Ra
Đây chính xác là những gì Hamas mong muốn
Chính những hậu quả này, mà Hamas muốn đạt được, khi phát động cuộc tấn công vào Israel ngày 7 tháng 10 năm 2023.
Mặc dù Hamas có lẽ đã nhìn thấy một tương lai không rõ ràng cho chính mình.
Hamas tìm cách gây bất ổn trong khu vực, điều này sẽ mở ra những khả năng mới trong cuộc chiến chống lại Israel và mục tiêu đã nêu của họ là tiêu diệt người Do Thái.
Bằng hành động của mình, Hamas đã tạo ra sự hỗn loạn, vì một mục đích rất cụ thể. Đúng là Hamas đã thất bại trong việc lôi kéo Hezbollah vào hoạt động của mình và mở ra các mặt trận mới, tại các khu định cư của người Palestine ở Bờ Tây hoặc miền nam Lebanon (và có thể cả ở miền bắc Israel).
Nhưng những người bạn của họ ở Yemen, vốn có lịch sử ủng hộ Iran, đã đến trợ giúp Hamas.
Hamas có thể xem tất cả những điều này là một chiến thắng, vì nó làm suy yếu các đồng minh của Israel, vốn đã suy yếu do cuộc chiến ở Ukraine và căng thẳng ở Đài Loan.
Đối với Hamas, vốn đang có ý định tiêu diệt Israel và lôi kéo Mỹ vào cuộc chiến ủy nhiệm với Iran, đây là tin tốt vì cuộc tấn công vào Yemen, thậm chí còn tạo ra nhiều hỗn loạn hơn và nhiều áp lực hơn đối với Israel.
Các quốc gia khác sẽ còn tích cực hơn trong việc yêu cầu Israel giải quyết hòa bình. Nói một cách thẳng thắn, Hamas muốn Iran gây chiến với Israel và Mỹ.
Nghịch lý thay, Benjamin Netanyahu sẽ không khó chịu, nếu Mỹ cuối cùng tấn công chương trình hạt nhân của Iran; hoặc ngược lại, Washington đồng ý để Israel tấn công Iran và sau đó bảo vệ Israel khỏi sự trả đũa của Iran.
Cuộc đối đầu trực tiếp giữa Mỹ và Iran (và nhiều đồng minh khác nhau của cả hai bên), vốn từ lâu chỉ là mối đe dọa xa vời, cuối cùng sẽ trở thành hiện thực.
Đừng bỏ lỡ: Xung Đột Hamas Và Israel – Ván Cờ Chính Trị Mới Của Putin
Nước Nga phiêu lưu
Tất cả những điều đó có vẻ khó hiểu và nguy hiểm – và thực sự là như vậy. Tuy nhiên, cũng có một mặt tích cực đối với nhận thức về mối nguy hiểm: Chính viễn cảnh về trận Armageddon do các sự kiện ở Trung Đông gây ra, là một lực cản mạnh mẽ, nhằm kêu gọi các bên gây áp lực để giảm leo thang xung đột.
Điều này được chứng minh bằng phản ứng kiềm chế của Hezbollah, cũng như các đồng minh của họ trong chính phủ Lebanon và Iran, trước việc Israel giết chết một chỉ huy Hamas ở Beirut, cũng như sự miễn cưỡng của người Lebanon, trong việc tích cực chống lại Israel liên quan đến thảm kịch ở Dải Gaza.
Nhưng nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột rộng lớn hơn đang gia tăng, và mối quan hệ địa chính trị giữa Trung Đông, Ukraine và ở mức độ thấp hơn là Đài Loan ngày càng trở nên có thể xảy ra. Vị trí trung tâm, trong số những kẻ gây rối tiềm tàng, là nước Nga.
Cuối cùng, điều sẽ cứu tất cả chúng ta khỏi sự hủy diệt hạt nhân, là học thuyết hạt nhân đáng kính về sự hủy diệt, được đảm bảo lẫn nhau giữa Hoa Kỳ và Nga.
Nhưng rất có thể chúng ta sẽ tham gia vào một cuộc chiến kéo dài, ở mức độ thấp và thành công một phần ở Yemen, để bảo vệ các tàu chở dầu đi qua Kênh đào Suez.
Đối với Anh, 7 thập kỷ sau thất bại trong cuộc khủng hoảng Kênh đào Suez và thậm chí lâu hơn, sau khi nước này từ bỏ ‘Đế chế’, vai trò hiện tại của Anh là một vai trò kỳ lạ, mặc dù có những yếu tố quen thuộc với nó.
Anh lại đóng vai trò là đối tác cấp dưới của Hoa Kỳ. Và chúng ta một lần nữa đang cố gắng ngăn chặn một quốc gia Ả Rập cắt đứt nguồn oxy – hàng hải quốc tế tự do của chúng ta.
Mấy chục năm qua, trợ lý cấp dưới trung thành của Mỹ là vị trí quen thuộc với chúng ta. Nhưng đã đến lúc London phải lịch sự hỏi Washington: Làm thế nào chúng ta có thể thoát khỏi tình trạng này?
Sean O’Grady, phó tổng biên tập của Independent