Một thập kỷ trước, không ai có thể ngờ ‘Reddit’ sẽ IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng).
Vào thời điểm đó, Reddit được biết đến như một trong những ‘phần đen tối nhất’ của Internet – một diễn đàn dành cho mọi thứ, nơi những kẻ ‘troll’, những kẻ cực đoan và những kẻ thống trị tích cực hoạt động.
Tuân thủ các quy tắc và được giám sát bởi một đội quân gồm những người điều hành tình nguyện, Reddit – nơi từng tổ chức các cộng đồng nổi tiếng dành cho nội dung khiêu dâm, nội dung vô căn cứ, phân biệt chủng tộc công khai và hành vi bạo lực, cùng các chủ đề khác.
Hồi đó ít ai có thể dự đoán rằng Reddit cuối cùng sẽ ‘làm sạch’ hoạt động của mình, rũ bỏ danh tiếng về tính độc hại và ra mắt công chúng, như họ đã làm điều đó, với mức định giá khi IPO là 6,4 tỷ USD.
Ngày nay, Reddit là viên ngọc quý của internet và là nguồn tin tức và giải trí đáng tin cậy cho hàng triệu người. Đó là một trong những nền tảng lớn cuối cùng mang lại cảm giác giống con người – chắc chắn là lộn xộn và thô ráp ở các góc cạnh, nhưng là nơi mà những người thực sự ‘tụ tập’ để nói về những điều có thật, không bị gián đoạn bởi các thuật toán và phần lớn không có ‘mồi tương tác’ thiếu suy nghĩ.
Xem thêm: Chúng ta học được gì sau 20 năm của Facebook
Nhiều người, bao gồm cả tôi, đã có thói quen thêm “Reddit.com” vào các tìm kiếm trên Google để đảm bảo chúng tôi thực sự nhận được thứ gì đó hữu ích.
Có rất nhiều bài học từ sự thay đổi của Reddit. Nhưng một trong những điều rõ ràng nhất là việc kiểm duyệt nội dung – công việc lộn xộn trong việc quyết định người dùng được phép và không được phép đăng gì trên mạng xã hội cũng như thực thi các quy tắc đó hàng ngày – thực sự có hiệu quả.
Ngày nay, việc kiểm duyệt nội dung bị mang tiếng xấu. Những người theo phe cánh hữu, bao gồm cả cựu tổng thống Donald J. Trump và Elon Musk, chủ sở hữu của X, xem đó là kiểm duyệt sự tự do.
Các CEO công nghệ không thích điều gì khiến họ tốn tiền, bị cơ quan quản lý ‘la mắng’ và không mang lại lợi tức đầu tư ngay lập tức. Các chính phủ không muốn ‘thung lũng Silicon’ làm điều đó, vì họ muốn tự mình làm điều đó – kiểm duyệt nội dung.
Nhưng sự thay đổi của Reddit chứng minh rằng, việc kiểm duyệt nội dung không phải là một từ thông dụng trống rỗng hay một âm mưu đảng phái.
Đó là nhu cầu kinh doanh cần thiết, điều kiện tiên quyết để phát triển và là điều mà mọi công ty truyền thông xã hội cuối cùng phải tuân theo nếu muốn thành công.
Trong trường hợp của mạng xã hội Reddit, không quá lời khi nói rằng việc kiểm duyệt nội dung đã cứu họ.
Trong những năm đầu thành lập, Reddit – giống như một mạng xã hội – tự xem mình là thiên đường của tự do ngôn luận. Giám đốc điều hành của Reddit từ năm 2012 đến năm 2014, Yishan Wong, tự hào bảo vệ cam kết của trang web trong việc lưu trữ nội dung thậm chí thô tục hoặc xúc phạm, miễn là nó hợp pháp.
Nhưng cuối cùng, trong bối cảnh sự giám sát ngày càng tăng, Reddit đã quyết định rằng họ cần phải giám sát nền tảng của mình. Công ty đã đưa ra các quy định cấm quấy rối và hình ảnh khỏa thân vô căn cứ, tấn công hàng nghìn cộng đồng độc hại và không cho phép những kẻ ‘troll’ điều hành nơi này nữa.
Các ‘Redditor’ đã la ó trước những thay đổi này – và người kế nhiệm Wong làm giám đốc điều hành, Ellen Pao, đã bị một đám người dùng giận dữ đuổi ra ‘khỏi nhà’ – nhưng mục tiêu hướng tới sự tôn trọng của công ty là một thành công không thể phủ nhận.
Hình ảnh của Reddit đã dần được cải thiện dưới thời người đồng sáng lập, Steve Huffman, người đã trở lại vào năm 2015 để điều hành mạng xã hội với tư cách là giám đốc điều hành và Reddit đã có thể xây dựng mô hình kinh doanh dựa trên quảng cáo để duy trì hoạt động cho đến ngày nay.
Đặc biệt, tôi muốn nêu ra ba bước mà Reddit đã thực hiện để làm sạch nền tảng của mình, tất cả đều là công cụ mở đường cho sự ra mắt công chúng (IPO) của công ty.
Đầu tiên, công ty nhắm đến những không gian xấu chứ không phải những cá nhân xấu hoặc bài viết xấu.
Reddit, không giống như các trang mạng xã hội khác, được tổ chức theo chủ đề. Người dùng có thể tham gia các “subreddits” dành riêng cho việc làm vườn, phim hoạt hình hoặc những câu chuyện cười về các ông bố.
Điều đó có nghĩa là sau khi công ty đưa ra các quy tắc mới cấm lời nói căm thù, quấy rối và chủ nghĩa cực đoan, công ty phải đối mặt với một câu hỏi quan trọng: Chúng tôi có nên thực thi các quy tắc mới theo người dùng hay khi có báo cáo vi phạm, hay chúng tôi nên chủ động đóng cửa toàn bộ ‘subreddits’ nơi những quy tắc này liên tục bị phá vỡ?
Reddit đã quyết định lựa chọn ít phổ biến hơn. Nó đã loại bỏ hàng nghìn ‘subreddits’ xúc phạm và đáng ghét, gán tội không phải cho các bài đăng hoặc người dùng cá nhân mà cho những không gian thường xuyên xảy ra những điều độc hại, trên lý thuyết rằng các không gian trực tuyến, cũng như không gian ngoại tuyến, thường phát triển các phong tục và chuẩn mực khó xóa bỏ.
Dù khắc nghiệt đến đâu, cách tiếp cận này vẫn có hiệu quả. Nhiều năm sau, khi các nhà nghiên cứu tìm hiểu những thay đổi này, họ phát hiện ra rằng lệnh cấm ‘subreddit’ của Reddit đã giúp giảm đáng kể mức độ độc hại tổng thể trên trang web.
Những người dùng thường xuyên lui tới các cộng đồng bị cấm – phần lớn đã rời bỏ Reddit hoàn toàn hoặc thay đổi hành vi của họ. Các không gian độc hại không tự phục hồi và các Redditor tuân thủ quy tắc sẽ nhận được lợi ích từ một nền tảng sạch hơn, ít thù địch hơn.
Quyết định đúng đắn thứ hai mà Reddit đưa ra khi nói đến kiểm duyệt nội dung là trao quyền cho một đội quân tình nguyện viên kiểm duyệt, thay vì cố gắng tự mình làm tất cả.
Hầu hết các trang truyền thông xã hội đều được quản lý theo cách tập trung, từ trên xuống, với nhân viên hoặc cộng tác viên được trả lương thực hiện công việc ‘vệ sinh’ hàng ngày. Nhưng Reddit đã có hàng nghìn người điều hành không lương, thường là chuyên gia về các chủ đề trên diễn đàn của họ và có niềm đam mê giữ cho cộng đồng của họ trong sạch và an toàn.
Nó khai thác những người kiểm duyệt hiện có để giúp thực thi các quy tắc mới, chặt chẽ hơn và xây dựng các công cụ để giúp họ loại bỏ tận gốc hành vi xấu, chẳng hạn như một công cụ tự động có tên là Automoderator, mà người kiểm duyệt có thể tùy chỉnh để thay mặt họ thực hiện một số hành động nhất định.
Nó cũng cho phép họ đặt ra các quy tắc cho diễn đàn của mình vượt xa các chính sách cơ bản của Reddit.
Đôi khi, quyết định trao quyền cho người điều hành của Reddit là một con dao hai lưỡi.
Năm ngoái, công ty đã phải đối mặt với sự phản đối từ những người kiểm duyệt sau khi thực hiện thay đổi cơ cấu giá cho các ứng dụng của bên thứ ba, tính phí nhiều hơn cho các nhà phát triển nếu họ muốn truy cập vào dữ liệu của công ty (Reddit vẫn giữ vững lập trường và hầu hết những người điều hành đã nhượng bộ).
Nhưng nhìn chung, công ty đã được hưởng lợi rất nhiều từ việc trao cho những người điều hành tình nguyện của mình quyền tự do tạo ra và thực thi các quy tắc của riêng họ.
Cuối cùng, Reddit kiểm soát hành vi hơn là đạo đức, và nó làm như vậy mà không lo lắng quá nhiều về việc bị xem là thất thường hoặc thiên vị.
Một điều ấn tượng về cách tiếp cận kiểm duyệt nội dung của Reddit là – thay vì tự trói mình vào những nút thắt, cố gắng duy trì vẻ ngoài trung lập về chính trị và tránh chọc giận những người theo đảng phái cánh hữu, như các giám đốc điều hành tại Facebook đã làm trong nhiều năm, dưới áp lực nặng nề từ chính sách và vận động hành lang – Reddit tập trung vào việc loại bỏ những người dùng đang làm mọi việc trở nên tồi tệ hơn đối với những người dùng khác, bất kể quan điểm chính trị của họ.
Cách tiếp cận này đã được ghi nhớ trong một bài báo năm 2018 trên tờ The New Yorker, bài báo bắt buộc phải đọc đối với bất kỳ ai quan tâm đến câu chuyện về sự hồi sinh của Reddit.
Bài báo cho thấy các nhân viên của Reddit đang vật lộn với những quyết định khó khăn về việc cấm Đức Quốc xã, những kẻ phân biệt chủng tộc và các hệ tư tưởng bạo lực khỏi nền tảng của họ.
Khi cân nhắc những động thái này, họ đã cân nhắc những đánh đổi và cân nhắc những tác động. Nhưng họ không cảm thấy cần phải cấm một subreddit cánh tả đối với mọi subreddit cánh hữu mà họ đã cấm, hoặc che giấu sự thật rằng, họ đang thực hiện những gì tương đương với những lời kêu gọi phán xét.
Huffman, giám đốc điều hành của Reddit, nói với NYT: “Tôi cũng có những thành kiến, giống như những người khác. Tôi chỉ làm việc rất chăm chỉ để đảm bảo rằng họ không ngăn cản tôi làm những điều đúng đắn”.
Tôi không muốn che đậy những sai sót của Reddit. Người dùng của nó vẫn có nhiều lời phàn nàn và bản thân trang web này không hẳn là Disneyland (trong số những thứ khác, nó lưu trữ một trong những kho nội dung khiêu dâm lớn nhất trên web, một thực tế đã gây tổn hại cho các nhà quảng cáo).
Reddit cũng gặp khó khăn trong việc kiếm tiền và tụt hậu so với các mạng truyền thông xã hội lớn khi giới thiệu các tính năng mới.
Nhưng bằng cách thực hiện việc kiểm duyệt nội dung một cách nghiêm túc, sớm hơn nhiều đối thủ và đưa ra một kế hoạch hợp lý, có thể mở rộng để loại bỏ tận gốc hành vi sai trái, Reddit đã có thể rũ bỏ hình ảnh là ‘hố rác của Internet’ và trở thành một công cụ đáng kính.
Các công ty truyền thông xã hội khác nên lưu ý.
Hình minh họa: Reddit. Ảnh Zapier
Kevin Roose là người phụ trách chuyên mục công nghệ của Times.
Tác giả: Kevin Roose
