Dân số thế giới đã vượt quá 8 tỷ ngày hôm nay (15-11-2022). Liên Hợp Quốc (LHQ) sẽ công bố điều này tại các sự kiện ở New York và tại hội nghị khí hậu COP27 ở Ai Cập.
Cột mốc này đạt được nhờ sự gia tăng tuổi thọ và sự phát triển nhanh chóng của một số quốc gia ở châu Á và châu Phi cận Sahara.
Nhân loại đã đạt mốc 7 tỷ chỉ 11 năm trước, nhưng các dự báo đã xuất hiện rằng, sự tăng trưởng chưa từng có này đang dần chậm lại.
Theo Liên Hợp Quốc, dân số thế giới sẽ đạt mốc 9 tỷ người vào năm 2037.
Các quan chức cố gắng trình bày đây là điều vui vẻ, nhưng đồng thời họ cũng dự đoán những vấn đề mới khi dân số nhân loại đạt 10,4 tỷ người, dự kiến vào những năm 2080.
“Đó là sự phản ánh thành công của chúng ta với tư cách là một loài và khả năng sinh sản”, John Wilmot, giám đốc ban dân số của cơ quan kinh tế và xã hội Liên Hợp Quốc cho biết.
“Đồng thời, nó đặt ra câu hỏi về tác động của chúng ta đối với thế giới”.
Mặc dù kỷ nguyên hiện đại đã chứng kiến sự tăng trưởng chưa từng thấy và dân số thế giới đã tăng gấp 3 lần trong thế kỷ 20, tỷ lệ sinh trung bình đã giảm kể từ năm 1950.
Khi đó, trung bình 1 phụ nữ có 5 con, năm ngoái (2021) con số này chỉ là 2,3 và dự kiến đến năm 2050 sẽ giảm xuống còn 2,1.
Tuy nhiên, ở những nước kém phát triển nhất, tỷ lệ sinh vẫn cao hơn nhiều.
Theo dự báo của Liên Hợp Quốc, đến năm 2050, hơn một nửa mức tăng dân số sẽ tập trung ở 8 quốc gia – Cộng hòa dân chủ Congo, Ai Cập, Ethiopia, Ấn Độ, Nigeria, Pakistan, Philippines và Tanzania.
Ấn Độ, với dân số 1,4 tỷ người, đã sánh kịp Trung Quốc và dự kiến sẽ vượt qua nước này vào năm tới (2023).
Theo Liên Hợp Quốc, dân số Trung Quốc có thể bắt đầu giảm vào năm tới, 2023. Năm ngoái, tỷ lệ sinh của nước này chỉ 1,16.
“Nhiều người trong chúng tôi kết hôn rất muộn và việc mang thai ngày càng khó khăn hơn”, Tang Huajun, 39 tuổi, một ông bố đến từ Bắc Kinh, nói với Reuters.
Chính sách một con, được đưa ra ở Trung Quốc vào năm 1980, đã bị bãi bỏ vào năm 2015.
Năm ngoái, Bắc Kinh cho phép các cặp vợ chồng có tối đa 3 con để nâng tỷ lệ sinh lên mức “đúng”.
Tuy nhiên, đối với các nước đang phát triển với dân số tăng nhanh, điều này sẽ cản trở khả năng tiếp cận giáo dục và làm suy yếu các mục tiêu môi trường trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, sự gia tăng dân số ít ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu so với “quy mô hoạt động của chúng ta”, Wilmot nói.
Ông nói thêm: “Tác động của mỗi cá nhân đối với môi trường đã tăng lên. Tác động trên đầu người đã thay đổi nhiều hơn so với dân số”.
Ông lưu ý rằng mối đe dọa đối với môi trường sẽ không biến mất ngay cả khi dân số ít hơn, đồng thời thừa nhận rằng cùng với sự phát triển của nó, tác động của con người vẫn đang gia tăng.
Ngoài sự gia tăng dân số, sức khỏe cộng đồng được cải thiện cũng đã ảnh hưởng, dẫn đến tuổi thọ tăng lên.
Trung bình, phụ nữ sống lâu hơn nam giới. Tuổi thọ trung bình của phụ nữ sinh năm 2019 là 73,8 tuổi và của nam giới là 68,4 tuổi.
Hiện tượng này được quan sát trên khắp thế giới: Ở Mỹ Latinh và Caribe, sự khác biệt là 7 năm, ở Úc và New Zealand là 2,9 năm.
Wilmot cho biết: “Phụ nữ luôn có lợi thế hơn trong các bệnh tuổi già, mặc dù trong quá khứ điều này được cân bằng bởi thực tế là phụ nữ chết khi sinh con”.
Ông lưu ý rằng phụ nữ có nguy cớ “đáng kể” đối với các bệnh tim mạch, mà ông gọi là tai họa chính của nhân loại.
Trong cuốn sách “8 tỷ và hơn thế nữa”, Jennifer Schubba lưu ý rằng:
Trong năm đầu tiên của thời đại chúng ta, có 300 triệu người trên trái đất, một phụ nữ trung bình có 4 đứa con, nhưng nhiều người đã chết vì đói trước khi kết thúc những năm sinh nở và tuổi thọ dự kiến.
Tuổi thọ khi đó chỉ 10 năm.
Đến năm 1804, dân số thế giới đạt 1 tỷ người, nhưng trong thế kỷ 20, dân số đã tăng lên đáng kể:
Từ 1,6 tỷ lên 5 tỷ vào năm 1987 và lên 6 tỷ vào năm 1998.
Wilmot, hiện là quan chức của Liên Hợp Quốc nhưng sau đó là giáo sư nhân khẩu học tại Đại học California, là tác giả của một bài báo ủng hộ những số liệu này.
Anh kết bạn với Christian Mortensen (1882-1998) sống siêu thọ và nhận thấy rằng, với chứng nghiện xì gà Đan Mạch, cuộc sống lâu dài của mình một phần là do may mắn.
Trong khi đó, nhóm những người siêu trăm tuổi sống lâu hơn 100 năm đang tăng lên nhanh chóng,
Wilmot lưu ý: “Ở các quốc gia như Mỹ và Anh, cứ sau 10 năm thì tỷ lệ này lại tăng gấp đôi”.
Wilmot gọi con số 8 tỷ là ước tính.
“Đối với một số quốc gia, chúng tôi có các cuộc điều tra dân số rất đầy đủ. Nhưng ở những quốc gia khác, cuộc điều tra dân số đã không được tiến hành trong 30 năm qua.
Vì vậy, tất cả đều dựa trên việc đếm trong một trường hợp, cũng như dựa trên các dự báo và mô hình hóa trong trường hợp khác”.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres cho biết thế giới nên kỷ niệm dịp này đồng thời nhấn mạnh “trách nhiệm chung của nhân loại đối với hành tinh này”.
