Giao diện thanh toán hợp nhất (UPI) và ví điện tử sẽ giúp việc thanh toán trở nên đơn giản và thuận tiện. Rõ ràng, nhờ UPI hoặc ví điện tử việc thanh toán bằng tiền mặt sẽ trở nên lỗi thời.
Trên điện thoại thông minh, UPI hoặc ví điện tử giúp bạn có thể thực hiện mua hàng không tiếp xúc trong ứng dụng, trực tuyến và ngoại tuyến. Bạn có thể chuyển tiền cho người dùng, nhà cung cấp dịch vụ thông qua UPI hoặc ví điện tử. Bạn cũng có thể thanh toán hóa đơn của mình cho bên thứ 3 bằng cách sử dụng bất kỳ công cụ thanh toán nào mà người bán chấp nhận.
Giao dịch UPI trực tuyến hiện được xem là nhanh chóng và không cần tiếp xúc. Những từ như “gpaying” và “paytming” đã nhanh chóng thay thế các động từ như “trả tiền” và “hoàn tiền” nhờ sự phổ biến của công nghệ tài chính (Fintech) như Google Pay, Apple Pay, Paypal và Paytm.
Ngay cả các doanh nghiệp nhỏ như cửa hàng tạp hóa và thậm chí xe bán rau lưu động cũng đã áp dụng phương thức thanh toán này bên cạnh các doanh nghiệp lớn.
Xem thêm: Ví Điện Tử Thay Đổi Cách Chúng Ta Thanh Toán Như Thế Nào?
Ngành công nghiệp UPI lớn đến mức nào?
Đó là một thị trường trị giá hàng tỷ đô la, mà nhiều công ty công nghệ nội địa và gã khổng lồ trên thế giới cạnh tranh nhau. Nhiều người trong số họ đã phát triển các sản phẩm công nghệ tài chính (Fintech) khác như cho vay và các dịch vụ tài chính khác.
Vào cuối năm 2016, quyết định bất ngờ của Ấn Độ về việc vô hiệu hóa tiền giấy có mệnh giá lớn của đất nước đã đẩy hàng trăm triệu người đến máy rút tiền trong nhiều tháng.
Sự thiếu hụt tiền mặt này có nghĩa là sẽ có hàng chục triệu khách hàng mới trong vài tháng đối với một số công ty công nghệ tài chính (Fintech) như Paytm và MobiKwik.
Ngân hàng trung ương Ấn Độ (RBI) sau đó đã chuyển sang hợp tác với Hiệp hội ngân hàng Ấn Độ để tạo ra cơ sở hạ tầng thanh toán – UPI, không giống như các hệ thống ví điện tử Paytm và MobiKwik, UPI không hoạt động như một “ví điện tử” trung gian để cho phép giao dịch trực tiếp giữa tài khoản ngân hàng của 2 khách hàng – nó hoạt động như một người trung gian – giữa người tiêu dùng và ngân hàng của họ.
Các công ty ở thung lũng Silicon đã chú ý đến xu hướng này tại Ấn Độ. Ở nhiều khu vực Châu Á và Châu Phi, nơi có hàng trăm triệu người dùng, Google và các công ty công nghệ khác đã cố gắng trong nhiều năm để thay đổi thói quen mua hàng của người tiêu dùng.
Ấn Độ là một lựa chọn sáng suốt vì Trung Quốc gần như đóng cửa với các công ty phương Tây và một số công ty Mỹ đã đầu tư hàng tỷ đô la vào đó để thu hút một tỷ người tiêu dùng tiếp theo của họ.
Dilip Asbe, giám đốc điều hành của Công ty thanh toán quốc gia Ấn Độ (NPCI) -quản lý UPI, cho biết: “Không giống như Trung Quốc, chúng tôi đã cung cấp khả năng bình đẳng cho cả doanh nghiệp nhỏ và lớn trong nước và toàn cầu”.
Và thế là cuộc tranh giành để tham gia vào ‘thí nghiệm’ khổng lồ của Ấn Độ bắt đầu. Các nhà đầu tư cũng đã làm theo. Theo công ty nghiên cứu CB Insights, các công ty Fintech của Ấn Độ đã huy động được 2,74 tỷ USD vào năm 2022, so với 3,66 tỷ USD mà các đối tác Trung Quốc huy động được.
Và ‘thí nghiệm’ đó trong một thị trường với hơn 500 triệu người dùng Internet đã bắt đầu có kết quả.
Nikhil Kumar, người tình nguyện tham gia một nhóm phi lợi nhuận để hỗ trợ thiết lập cơ sở hạ tầng thanh toán, cho biết: “Nếu bạn xem UPI như một nền tảng, chúng tôi chưa bao giờ thấy sự tăng trưởng ở mức độ này trước đây”.
Ba năm sau khi ra mắt, UPI chỉ thu hút được 100 triệu người dùng và đã xử lý hơn một tỷ giao dịch tính đến tháng 10. Kể từ đó, nó tiếp tục phát triển, ghi nhận 1,25 tỷ giao dịch trong tháng 3, bất chấp một trong những ngân hàng lớn nhất cả nước gặp sự cố.
“Tất cả đều xoay quanh vấn đề mà nó đang cố gắng giải quyết. Ở các thị trường phương Tây, phần lớn thanh toán kỹ thuật số tập trung vào việc người tiêu dùng trả tiền cho doanh nghiệp. Ngoài ra, UPI còn thực hiện thanh toán ngang hàng trên nhiều ứng dụng”.
Google Pay tại Ấn Độ có hơn 67 triệu người dùng hoạt động hàng tháng. Và Google đã bị UPI thu hút đến mức đề xuất xây dựng cơ sở hạ tầng tương đương ở Hoa Kỳ.
Vào tháng 8/2023, Cục dự trữ liên bang (Fed) đã đề xuất tạo ra một dịch vụ thanh toán gộp theo thời gian thực 24/7 liên ngân hàng mới để thúc đẩy thanh toán nhanh hơn trong nước. Google đã tư vấn vào tháng 11 rằng Fed phát triển hệ thống thanh toán theo thời gian thực như UPI.
Theo Mark Isakowitz, phó chủ tịch phụ trách các vấn đề chính phủ và chính sách công của Google, “chỉ sau 3 năm, tỷ lệ giao dịch hàng năm thông qua UPI là khoảng 19% GDP của Ấn Độ, bao gồm 800 triệu giao dịch hàng tháng trị giá khoảng 19 tỷ USD”.
Hơn 150 triệu người sử dụng Paytm mỗi năm để thực hiện giao dịch thanh toán. Theo Sharma, tổng cộng có 55 triệu tài khoản ngân hàng và 300 triệu tài khoản ví điện tử.
Xem thêm: Liệu Fintech Có Hoạt Động Hiệu Quả Hơn Ngân Hàng Không?
Các công ty thanh toán UPI kiếm tiền bằng cách nào?
Thu nhập hoa hồng: Tất cả các công ty công nghệ tài chính (Fintech) đều có thỏa thuận với các công ty về phí đặt ‘logo’ trên ứng dụng và với các nhà cung cấp các nhu cầu thiết yếu hàng ngày như nạp tiền điện thoại di động, thanh toán hóa đơn tiện ích (điện, nước, internet, …). Bạn có thể đã từng thấy các thẻ cào điện thoại có giá ưu đãi khi thanh toán thông qua ví điện tử.
Doanh thu đăng ký: Các Fintech này bổ sung vào dòng thu nhập của mình bằng cách ‘tính một khoản phí giao dịch nhỏ’ cho mỗi thiết bị POS được lắp đặt tại cửa hàng và cho phép khách hàng quét thẻ để thanh toán.
Giải ngân khoản vay nhanh chóng: Vì các ngân hàng đôi khi mất thời gian để phân tích và phê duyệt khoản vay (cho vay ngang hàng), các ứng dụng này có thể cung cấp các khoản vay ngay lập tức, khoản vay thương mại và khoản vay cá nhân. Những khoản vay này cho phép các Fintech kiếm được từ 2,5% đến 3,5% số tiền cho vay trả trước.
Thu nợ: Các doanh nghiệp này cuối cùng cũng thay mặt ‘người cho vay’ thu nợ từ khách hàng, họ thu 0,5% đến 1,5% tổng số tiền giải ngân.
Thu thập dữ liệu cho các dịch vụ tiếp thị: Dữ liệu có thể được sử dụng để phân tích xu hướng thị trường và phát triển các sản phẩm mới. Thẻ tín dụng đồng thương hiệu mang lại ‘doanh thu phân phối trả trước’ (upfront distribution revenue) và ‘phí sử dụng trọn đời’.
Dù có rất nhiều nguồn thu nhập và những con số giao dịch lạc quan như vậy, vậy đâu là nguyên nhân khiến mô hình doanh thu bị bóp méo của các công ty Fintech này?
Tại sao ứng dụng UPI không kiếm được doanh thu đáng kể?
Chiết khấu: Người bán phải trả cho các công ty công nghệ Fintech một khoản phí được gọi là tỷ lệ chiết khấu của người bán (MDR). Tuy nhiên, để hỗ trợ và khuyến khích các giao dịch UPI, các khoản phí này có thể bị xóa bỏ. Vì vậy, mặc dù có cơ sở dữ liệu khách hàng lớn nhưng phương thức thanh toán lại là nguồn thu nhập ‘không mang lại lợi nhuận’ cho Fintech.
Tuy nhiên, nó áp dụng cho thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ, một thị trường tương đối nhỏ hơn đối với các doanh nghiệp. Bất chấp khoản thanh toán, chỉ có thời gian mới biết được liệu chính phủ Ấn Độ ‘xem xét lại’ việc áp dụng MDR đối với người tiêu dùng và người bán – có giúp các công ty Fintech như Paytm, PhonePe và Google Pay có nguồn thu từ MDR hay không (hiện tại theo quy định của chính phủ Ấn Độ, giao dịch qua UPI là miễn phí, biên tập).
Thiếu sự khác biệt và chi phí thu hút khách hàng (CAC) cao: Mặc dù chiếm hơn 86% giao dịch, cả Google Pay và PhonePe đều không cung cấp bất kỳ thứ gì độc đáo cho thị trường.
Vì vậy, không có gì đặc biệt để giữ chân khách hàng và thu hút khách hàng thanh toán qua UPI. Ngoài ra, chi phí thu hút khách hàng chấp nhận thanh toán và sử dụng UPI và ví điện tử khá cao. Sự canh tranh giữa các công ty Fintech thực sự rất khốc liệt.
Tỷ lệ đốt tiền cao: Khi PhonePe công bố lợi nhuận, có thể thấy rằng chi phí nhân sự – vốn là khoản chi lớn nhất của công ty – chiếm 47% tổng chi phí. Hơn nữa, chi tiêu cho tiếp thị và quảng cáo rất cao.
Các công ty Fintech nhận thấy số lượng khách hàng tăng đều đặn, điều này thể hiện mức độ tin cậy cao của người tiêu dùng và sự sẵn sàng chấp nhận thanh toán kỹ thuật số.
Google Pay vừa tiếp cận được 150 triệu người dùng trên toàn thế giới, trong đó có khoảng 70 triệu người đến từ Ấn Độ. Google Pay, PhonePe và Paytm cuối cùng sẽ kiếm được nhiều tiền hơn, ngay cả khi tính phí giao dịch 0,1%.
Điều này về cơ bản có thể làm thay đổi ngành công nghiệp này, khuyến khích những người chơi hiện tại phát triển kinh doanh của họ và có thể hỗ trợ các doanh nghiệp mới tham gia thị trường.
Hình minh họa: Công nghệ tài chính và ví điện tử. Ảnh: Freepik
