Hiệp hội thấp khớp Úc đã cảnh báo, không nên bổ sung glucosamine cho bệnh viêm xương khớp, do có thể xảy ra tác dụng phụ, gây dị ứng.
Bằng chứng đằng sau lời khuyên mới nhất này là gì? Và bạn có thực sự cần phải ngừng dùng glucosamine?
Sử dụng glucosamine?
Trong nhiều năm, glucosamine đã được bán trên thị trường như một phương pháp điều trị viêm xương khớp, khi lớp sụn bảo vệ ở khớp bị mòn theo thời gian.
Điều này bất chấp bằng chứng mâu thuẫn, về việc liệu glucosamine có ‘hoạt động’ giúp giảm viêm khớp hay không?
Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân có thể mua và sử dụng glucosamine. Họ cho rằng, ngay cả khi nó không giúp ích gì, thì ít nhất glucosamine cũng “tự nhiên” và sẽ không gây hại gì.
Nhưng một nghiên cứu của Úc đã cung cấp cho chúng ta thêm thông tin về độ an toàn của glucosamine.
Nghiên cứu cho thấy, hàng trăm phản ứng gây dị ứng với glucosamine đã được báo cáo cho cơ quan giám sát dược phẩm của Úc, Cơ quan quản lý sản phẩm trị liệu (TGA).
Vậy dùng glucosamine có an toàn không?
Nói tóm lại, nếu nó có tác dụng với bạn và bạn không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, đồng thời bác sĩ và dược sĩ biết bạn đang dùng nó, thì glucosamine có thể an toàn dựa trên nhiều thử nghiệm được tiến hành cho đến nay.
Glucosamine là gì?
Glucosamine là một chất tự nhiên mà cơ thể sử dụng, để giúp xây dựng các mô khớp, chẳng hạn như sụn và gân. Trong chất bổ sung, glucosamine có thể được ‘lấy từ’ từ vỏ tôm và các loài giáp xác khác hoặc có thể được sản xuất tổng hợp trong nhà máy.
Liệu nó có tác dụng giảm chứng viêm xương khớp hay không, dường như vẫn còn là vấn đề tranh luận. Bằng chứng gần đây nhất cho thấy, rất ít hoặc không có lợi ích lâm sàng khi sử dụng glucosamine cho điều trị viêm khớp.
Nhưng lời khuyên dành cho các bác sĩ đa khoa về cách điều trị viêm xương khớp cho biết vấn đề không chỉ giới hạn ở glucosamine.
Đại học y khoa hoàng gia Úc xem xét khoảng 62 loại thuốc khác và các phương pháp điều trị viêm xương khớp đầu gối và hông (bao gồm các loại thuốc đã đăng ký và thuốc bổ sung), không có loại thuốc nào được chứng minh, với ‘bằng chứng có chất lượng cao’ để nói rằng, chúng có tác dụng.
Hầu hết các bằng chứng đều dựa trên các nghiên cứu có chất lượng thấp hoặc rất thấp.
Xem thêm: Dầu Cá Chứa Omega-3 Có Giúp Cải Thiện Tim Mạch, Viêm Khớp Và Mất Trí Nhớ
Glucosamine có thực sự nguy hiểm như người ta nói?
Nghiên cứu của Úc đã phát hiện 336 trường hợp gặp tác dụng phụ khi sử dụng glucosamine (và một chất bổ sung khác dùng cho bệnh viêm xương khớp gọi là chondroitin) đã được báo cáo cho TGA trong hơn 11 năm. Trong đó có 263 trường hợp bị dị ứng với mức độ từ nhẹ đến nặng.
Chúng tôi không biết liệu những phản ứng này có bao gồm những phản ứng từ những người bị dị ứng với hải sản hoặc lưu huỳnh hay không, vì những phản ứng này sẽ làm tăng nguy cơ phản ứng với glucosamine (glucosamine có thể có nhiều công thức khác nhau, bao gồm cả glucosamine sulfate).
Glucosamine trong chất bổ sung có thể đến từ vỏ tôm và các loài giáp xác khác, được cho là gây ra phản ứng dị ứng ở một số người.
Nhưng một tỷ lệ lớn người dân ở Úc dùng glucosamine hàng ngày, mà không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào. Các trường hợp được báo cáo cho TGA chỉ có 30 người mỗi năm, với 16% phản ứng dị ứng được coi là nghiêm trọng.
Ngoài phản ứng dị ứng, còn có những lo ngại khác về an toàn đối với glucosamine.
Ví dụ, nếu bạn đang dùng glucosamine và một loại thuốc làm loãng máu (chẳng hạn như warfarin sau đột quỵ), điều này có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
Việc bổ sung glucosamine cũng có liên quan đến bệnh gan mãn tính và làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn tiềm ẩn. Một số bệnh nhân cũng có thể gặp các triệu chứng tiêu hóa như ợ chua.
Nguy cơ của các tác dụng phụ khác, dường như không rõ ràng, bao gồm cả việc liệu glucosamine có làm tăng lượng đường trong máu ở những người mắc hoặc không mắc bệnh tiểu đường hay không?
Xem thêm: Thực Phẩm Chức Năng Có Giúp Giảm Viêm Khớp?
Lời khuyên mâu thuẫn
Trong khi Hiệp hội thấp khớp Úc đã cảnh báo mọi người, ngừng dùng glucosamine, trong khi những lời khuyên khác thì không. Thật là mâu thuẫn.
Arthritis Australia tư vấn glucosamine là một lựa chọn điều trị tương đối an toàn cho những người bị viêm xương khớp, và có tương đối ít tác dụng phụ so với các loại thuốc truyền thống.
Cẩm nang hướng dẫn dành cho bác sĩ đa khoa về cách kiểm soát chứng viêm xương khớp đầu gối và hông, đưa ra khuyến nghị “có điều kiện” là không sử dụng nó, dựa trên sự không chắc chắn về sự cân bằng giữa tác hại và lợi ích tiềm năng.
Chúng ta nên làm gì?
Bạn nên làm gì nếu đang dùng glucosamine? Nếu nó có tác dụng với bạn, và bạn muốn tiếp tục sử dụng thì chỉ nên làm theo lời khuyên của bác sĩ. Điều đó đặc biệt quan trọng, nếu bạn mắc bất kỳ bệnh lý tiềm ẩn nào – bao gồm tiểu đường, dị ứng hoặc hen suyễn.
Tiếp theo, hãy cho dược sĩ biết, để họ có thể kiểm tra mọi tương tác có thể xảy ra với các loại thuốc khác của bạn, vì có thể có các tác dụng phụ khi sử dụng glucosamine.
Bạn có nguy cơ cao nhất bị dị ứng với glucosamine, nếu đang dùng warfarin hoặc bất kỳ loại thuốc làm loãng máu nào khác.
Cuối cùng, nếu gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn, khi sử dụng glucosamine, hãy ngừng sử dụng ngay lập tức và thông báo cho bác sĩ.
Tác giả:
Nial Wheate, phó giáo sư, giám đốc chương trình, Trường dược, Đại học Sydney
Joanna Harnett, giảng viên (thuốc bổ sung), Trường dược Sydney, Khoa y và sức khỏe, Đại học Sydney