Tác giả: Karl Kinsella, giảng viên về nghệ thuật trung cổ và lịch sử kiến trúc, Đại học York
Năm 2024 sẽ là năm của tôi – thực sự, đó là một năm tốt lành cho tất cả những người sinh từ ngày 22 tháng 11 đến ngày 21 tháng 12, dưới cung Nhân Mã – nửa người, nửa ngựa.
Chiêm tinh học hiện đại như chúng ta biết – dưới dạng tử vi hàng năm, hàng tháng hoặc hàng ngày – dựa trên một ‘hệ tọa độ hành tinh’ được gọi là “cung hoàng đạo”, một từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là vòng đời.
Và, mặc dù chiêm tinh học đã có niên đại từ thiên niên kỷ thứ 3 trước công nguyên, người ta lập luận rằng, nó bắt đầu ngay khi con người thực hiện một nỗ lực có ý thức để đo lường, ghi lại và dự đoán những thay đổi theo mùa.
Tuy nhiên, không giống như thời hiện đại, nơi ý tưởng về các ‘chòm sao’ (cung sao) và lá số tử vi thường bị chế giễu, cho đến tận thế kỷ 17, chiêm tinh học vẫn được coi là một truyền thống học thuật.
Và nó được cho là có ảnh hưởng đến sự phát triển của thiên văn học – bởi vì thời đó các khái niệm của chiêm tinh học đã được sử dụng trong thuật giả kim, toán học, khí tượng học và y học. Và nó thậm chí còn được chấp nhận trong giới chính trị và văn hóa.
Nhưng đến cuối thế kỷ 17, các khái niệm khoa học mới nổi trong thiên văn học đã làm suy yếu cơ sở lý thuyết của chiêm tinh học, kết quả là nó không còn được ưa chuộng nữa.
Xem thêm: Khoa Học Nói Gì Về Cung Hoàng Đạo Và Tử Vi!
‘Toán học’ cổ đại
Các nhà chiêm tinh thời trung cổ – những người được biết đến với tên gọi nhà toán học – thêu dệt nên những câu chuyện nhằm cố gắng nói lên điều gì đó ‘đúng’ về thế giới. Và, giống như các nhà toán học hiện đại, họ đưa ra những tiên đoán mà họ hy vọng có thể kiểm chứng được.
Một trong những tác giả thuộc Thiên chúa giáo, Origen, đã ám chỉ về sự hiện diện và mong muốn hiểu biết về tương lai, được đưa ra bởi toán học.
Origen, người có mối quan hệ hơi căng thẳng với ‘tín ngưỡng chính thống’ của Thiên chúa giáo, nói về “ham muốn vô độ” của con người là muốn biết về tương lai.

Origen phàn nàn về hoàn cảnh của những người Israel trong Thánh kinh Cựu Ước, những người bị cấm sử dụng các kỹ thuật bói toán của “ngoại đạo”, bao gồm cả “chiêm tinh học”.
Origen lập luận rằng, trong lúc tuyệt vọng, người Israel muốn biết thêm về tương lai của mình, họ đã tìm đến các nhà tiên tri. Mặc dù vậy, điều này thuận tiện cho Origen vì ông lập luận, họ đã báo trước sự xuất hiện của Chúa Jesus Kitô.
Vài thế kỷ sau cái chết của Origen, các giám mục tại hội đồng Thiên chúa giáo Braga năm 561 đã lên án những điều này và những câu chuyện của họ, vì giả định ngầm của họ, tương lai có thể được dự đoán bằng cách nhìn vào các vì sao – điều này đặt ra câu hỏi về ý chí tự do.
Xem thêm: Hiểu Về Cung Hoàng Đạo: Xà Phu – Cung Hoàng Đạo Thứ 13
Các ngôi sao và chiêm tinh học
Trong suốt lịch sử, chiêm tinh học và những câu chuyện toán học đề cập đã nhiều lần bị lên án – và sự chỉ trích thường xuyên đối với thực tiễn này, chỉ có ý nghĩa trong bối cảnh sự phổ biến của chiêm tinh học, trong cuộc sống hàng ngày vào đầu thời Trung cổ.
Rốt cuộc, bạn chỉ có thể bác bỏ những gì được thực hành.
Một phần của vấn đề là những câu chuyện mà các nhà chiêm tinh học và lá số tử vi của họ gợi ra, có thể nguy hiểm, được các vị vua và hoàng đế sử dụng giống như các bản tuyên ngôn của chế độ quân chủ, mô tả ‘giai điệu’ cai trị của họ, bạo lực hay hòa bình, lâu dài hay ngắn hạn.

Nhưng giống như vẻ đẹp, ý nghĩa của một câu chuyện nằm trong con mắt của người xem.
Chiêm tinh học thời trung cổ giữ một vị trí mơ hồ, bị chê bai, nhưng lại khá phổ biến, bị chê bai nhưng thỏa mãn “ham muốn bẩm sinh”. Nó kể những câu chuyện về thế giới và cuộc sống của những người trong đó, những câu chuyện ám chỉ mong muốn và động cơ thực sự của họ.
Những mong muốn như vậy không còn rõ ràng nữa và có lẽ đáng ngạc nhiên là trong trường hợp của giám mục kiêm nhà chiêm tinh nghiệp dư Pierre D’Ailly vào khoảng năm 1400.
Vào thời điểm đó, nhà thờ phải đối mặt với sự chia rẽ đe dọa chia đôi ‘thể chế’ (giáo hội). Cuộc ly giáo (The Great Schism) là kết quả mong muốn có một giáo hoàng La Mã – sau nhiều năm giáo hoàng có ‘cơ sở’ ở Avignon, Pháp – và một loạt giáo hoàng và ‘phản giáo hoàng’ đã gây ra sự hỗn loạn cho giáo hội và khắp Châu Âu.
Thêm vào đó, về mặt lịch sử, sự khởi đầu của nhiều thế kỷ và thiên niên kỷ có xu hướng khuyến khích mọi người suy nghĩ về sự ổn định của thế giới và kết cục có thể xảy ra của nó – và sự ly giáo đã khiến điều đó trở thành trọng tâm.
D’Ailly xem xét bầu trời đêm, nhưng không dự đoán về lửa và sự nguyền rủa, thay vào đó, ông cho rằng ngày tận thế còn xa trong tương lai, điều mà các thế hệ sau lo lắng.
D’Ailly đã làm xáo trộn những kỳ vọng, bằng cách đọc các vì sao và nói với bất kỳ ai chịu lắng nghe ông: Các vì sao bảo chúng ta hãy tiếp tục và tạo ra điều gì đó tốt đẹp hơn cho thế giới này – và ai có thể tranh cãi với điều đó?
Đừng bỏ lỡ: Nhà Tiên Tri Vanga Là Ai? Lời Tiên Đoán Của Vanga Năm 2024 Là Gì?
Đoán tương lai
Đối với D’Ailly, viễn cảnh về một ngày tận thế sắp xảy ra khiến con người phải ăn năn và cầu nguyện – và có thể từ bỏ các thể chế khiến thế giới vẫn tiếp tục hoạt động.
Trong khi D’Ailly hy vọng rằng, bằng cách đối mặt với thực tế là thế giới sẽ tiếp tục, nhà thờ sẽ hàn gắn sự chia rẽ gần đây và tiếp tục với công việc cứu rỗi các linh hồn.
Giống như D’Ailly, những thông điệp này từ những người quan sát các vì sao cổ đại đã đánh vào mong muốn bẩm sinh của con người: Có được cảm giác kiểm soát trong một thế giới hỗn loạn. Một cái gì đó để bám vào khi ‘nghi ngờ’ về con đường phía trước.
Tất nhiên, lịch sử nhân loại chứa đầy những điềm báo về tương lai – và năm 2023 đã cho chúng ta thấy rằng, thế giới vẫn còn nhiều điều bất ngờ.
Vì vậy, trong khi ngày nay chúng ta không còn trông chờ vào bầu trời để tìm lời giải thích về những sự kiện xảy ra trên thế giới – như tổ tiên của chúng ta đã làm – thì có lẽ chúng ta có thể nhìn về quá khứ để hiểu mong muốn của con người trong việc đưa ra lý lẽ từ những điều phi lý.
Và trong khi chiêm tinh học có mối quan hệ hơi ‘rắc rối’ với khoa học hiện đại, dự đoán của riêng tôi là năm 2024 có vẻ sẽ còn‘hỗn loạn’. Vì vậy, có lẽ D’Ailly đã hiểu điều gì đó khi ông ấy đề nghị chúng ta cố gắng làm hết sức mình.
Tác giả: Karl Kinsella, Giảng viên về nghệ thuật trung cổ và lịch sử kiến trúc, Đại học York
Ghi chú: Năm trong bài viết này là 2017, biên tập viên đã điều chính thành 2024 để có tính cập nhật và không ảnh hưởng đến nội dung bài viết. Năm 2017 sẽ là năm của tôi … (gốc) – chuyển thành Năm 2024 sẽ là năm của tôi …