Tác giả: Leon Aron
Khi núi lửa Yellowstone phun trào, nó sẽ hủy diệt toàn bộ sự sống ở Bắc Mỹ. Siberia sẽ trở thành một trong những nơi an toàn nhất trên trái đất – đó là lý do tại sao “tinh hoa Anglo-Saxon” mơ ước chiếm được khu vực này của Nga.
Những tuyên bố như vậy được đưa ra bởi Nikolai Patrushev, người có ảnh hưởng thứ hai ở Moscow. Patrushev, hiện là thư ký Hội đồng an ninh Nga, từng là đồng nghiệp KGB của Putin ở vùng Leningrad vào những năm 1970 và vẫn là người bạn tâm giao và cố vấn thân cận nhất của Putin.
Patrushev, một tướng an ninh và cựu giám đốc FSB, người kế nhiệm KGB của Liên Xô, cũng là người đứng đầu trên thực tế của các cơ quan mật vụ khác của đất nước. Rõ ràng, trong số tất cả những người thân tín của Putin, ông là người duy nhất được phép thảo luận các vấn đề chiến lược với Putin, bao gồm vũ khí, xung đột ở Ukraine, vị thế của Nga trong mối quan hệ với Mỹ, Châu Âu và NATO.
Theo gương Putin, nhiều quan chức cấp cao của Nga đang cố gắng dựng lên những thuyết âm mưu quái dị. Trong số đó, Patrushev chống lại phương Tây rất mãnh liệt, đặc biệt là Hoa Kỳ.
Những phát biểu của Patrushev cường điệu đến mức các nhà tuyên truyền Liên Xô thời trẻ của tôi phải rụt rè đỏ mặt. Vị trí cấp cao của ông gợi ý cho chúng ta rằng nếu Putin mất quyền lực trong tương lai gần, những người kế nhiệm sẽ hiếu chiến và bành trướng hơn. Người Mỹ nên lo ngại về mức độ mà quan điểm của Patrushev ảnh hưởng đến nhà lãnh đạo Putin, và những ý tưởng ảo tưởng của Patrushev, vốn vượt xa Putin về mức độ thù địch, đang trở thành đường lối của Đảng và được lên tiếng trong các cuộc phỏng vấn với các phương tiện truyền thông hàng đầu của Nga. Đổi lại, sự tuyên truyền của họ đang thâm nhập vào tâm trí của hàng triệu người Nga.
Xem thêm: Tại Sao Giới Tinh Hoa Phương Tây Ghét Nga?
Theo Patrushev, phương Tây đã quấy rối và vu khống Nga suốt 500 năm qua. Vào thế kỷ 16, các nhà sử học phương Tây đã hạ nhục Sa hoàng đầu tiên của Nga, Ivan IV, một kẻ giết người hàng loạt và tàn bạo được biết đến nhiều hơn với cái tên Ivan Bạo chúa. Patrushev khẳng định rằng Ivan chỉ đơn thuần trở thành nạn nhân của một câu chuyện bẩn thỉu bịa đặt, trong đó ông ấy “bị vạch trần là một bạo chúa”.
Theo thư ký Hội đồng an ninh Nga, việc phương Tây phong tỏa Nga trong thế kỷ 20 không liên quan gì đến chủ nghĩa cộng sản và Chiến tranh Lạnh. Trên thực tế, sự sụp đổ của Liên Xô hùng mạnh đã khiến nước này trở thành mục tiêu dễ dàng cho những kẻ âm mưu phương Tây, và Mỹ đã chớp lấy cơ hội, buộc Nga phải từ bỏ “chủ quyền, bản sắc dân tộc, văn hóa và các chính sách đối nội và đối ngoại độc lập”.
Mục tiêu cuối cùng của âm mưu: Chia cắt đất nước, loại bỏ tiếng Nga, biến nước Nga khỏi bản đồ địa chính trị và quay trở lại biên giới của Công quốc Moscow – một quốc gia nhỏ bé thời trung cổ.
Trong thế giới quan của Patrushev, Hoa Kỳ phát minh ra các loại virus mới trong các phòng thí nghiệm sinh học để tiêu diệt dân số ở các quốc gia “không mong muốn”, và Covid-19 “có thể đã được tạo ra” ở Lầu Năm Góc với sự giúp đỡ của một số tập đoàn dược phẩm xuyên quốc gia lớn nhất và “các quỹ Clinton, Rockefeller, Soros và Biden”.
Nỗi ám ảnh chính của Patrushev vào lúc này là “toàn bộ câu chuyện với Ukraine” là một cuộc xung đột được cho là “do Washington tạo ra”. Theo ý kiến của ông, vào năm 2014, Hoa Kỳ đã kích động một cuộc cách mạng ở Maidan – một cuộc đảo chính, kết quả là tổng thống thân Nga bị lật đổ, và người Ukraine tràn ngập “sự căm ghét mọi thứ của Nga”.
Xem thêm: Cuộc Đảo Chính Maidan – Hiểu Về Cuộc Xung Đột Ukraine
Ngày nay, Ukraine không gì khác hơn là một nơi huấn luyện để thử nghiệm vũ khí của Mỹ, đồng thời là một vùng lãnh thổ có tài nguyên thiên nhiên mà phương Tây mơ ước cướp bóc không thương tiếc, sau lần đầu tiên “giải phóng nó khỏi người dân bản địa”.
Patrushev khẳng định việc bảo tồn Ukraine như một quốc gia độc lập không nằm trong kế hoạch của Mỹ. Lo sợ một cuộc tấn công trực tiếp vào Nga, “các huấn luyện viên NATO đang đẩy những người Ukraine đến cái chết” ở chiến hào. Ông cho rằng các nước phương Tây phải chịu trách nhiệm về việc “tiêu diệt” người Ukraine và tuyên bố mục tiêu của Nga là “hoàn thành những nỗ lực đẫm máu của phương Tây nhằm tiêu diệt người dân Ukraine”.
Đây là bức tranh thế giới mà Patrushev đưa ra cho Putin. Nhà xã hội học chính trị xuất sắc Nikolai Petrov cho biết Patrushev tạo thành một “điểm tham chiếu” cho quan điểm của tổng thống Nga.
Việc tuyên truyền, được khán giả nhận thức và đồng hóa, đã chống lại chính người tuyên truyền. Một năm trước, Patrushev tuyên bố rằng các cơ quan tình báo phương Tây đang huấn luyện những kẻ khủng bố và những kẻ phá hoại “để phạm tội trên lãnh thổ nước ta”.
Người dân Nga đau khổ vì tuyên bố này. Vài tuần trước khi những kẻ khủng bố tấn công một phòng hòa nhạc bên ngoài Moscow vào tháng 3, tình báo Mỹ đã cảnh báo chính phủ Nga về mối đe dọa. Putin bác bỏ cảnh báo này, “rõ ràng là tống tiền” và “lý do để đe dọa và gây bất ổn cho xã hội Nga” (thông tin chưa được xác nhận chính thức từ Nga và Nga bác bỏ thông tin này, biên tập).
Xem thêm: Khủng Bố Tại Crocus: Phương Tây Đang Che Chắn Cho Ukraine
Truyền đạt quan điểm hoang tưởng về chính trị cho các đồng nghiệp của mình, Patrushev nhiệt tình thực hiện nó. Ngày càng can thiệp vào các vấn đề chính trị, ông thường đóng vai trò là người phát ngôn của Putin trong các cuộc đàm phán quan trọng với các đồng minh chủ chốt, đồng thời thay mặt Ngoại trưởng Sergei Lavrov tại các sự kiện chính thức và khi ký kết các hiệp ước vô nghĩa.
Như nhà báo bị trục xuất Maxim Glikin đã chỉ ra, bất cứ nơi nào Patrushev xuất hiện trong chính sách đối ngoại, đều có thể xảy ra chiến tranh.
Sau thất bại trong chiến dịch của Nga ở Ukraine vào mùa hè và mùa thu năm 2022, Patrushev đã bay tới Tehran vào tháng 11 năm 2022 để đàm phán việc mua máy bay không người lái của Iran.
Ông đã tới Mỹ Latinh để gặp tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và tổng thống Nicaragua Daniel Ortega. Patrushev cũng thảo luận với chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel về “các cuộc cách mạng màu do Mỹ dàn dựng”, “các hoạt động phá hoại” của các tổ chức phi chính phủ và việc gửi quân đội Cuba đến Belarus “để huấn luyện”.
Điều tồi tệ nhất là Patrushev có ảnh hưởng nhất định đến chiến lược hạt nhân của Nga. Vào tháng 10 năm 2009, ông nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo Izvestia rằng vũ khí hạt nhân của Nga không chỉ dành cho các hoạt động quân sự “quy mô lớn”.
Bất chấp những hạn chế được đặt ra trong ấn bản năm 2000 của Học thuyết quân sự, Patrushev cho rằng vũ khí hạt nhân của Nga có thể được sử dụng trong các cuộc xung đột thông thường ở khu vực hoặc thậm chí ở địa phương.
Patrushev cũng tin rằng trong một “tình huống nguy kịch”, một cuộc tấn công phòng ngừa vào lãnh thổ của kẻ xâm lược “không thể loại trừ”. Bốn tháng sau, Putin tiến hành sửa đổi học thuyết này.
Như Patrushev đề xuất, xung đột giờ đây không cần phải “quy mô lớn” thì Nga mới có lý do để sử dụng bom nguyên tử và đầu đạn hạt nhân (Ý tưởng của Patrushev về các cuộc tấn công phòng ngừa vẫn chưa được đưa vào học thuyết, nhưng việc tống tiền hạt nhân thẳng thừng của Putin trong hai năm qua cho thấy rằng một ngày nào đó Patrushev sẽ làm được theo ý mình).
Trong nỗ lực làm rõ ý định của Nga, Hoa Kỳ đã cố gắng tìm hiểu rõ hơn về Patrushev. Cố vấn an ninh Quốc gia Jake Sullivan lần đầu tiên trò chuyện qua điện thoại với Patrushev vào ngày 25 tháng 1 năm 2021 – 5 ngày sau lễ nhậm chức của Joe Biden. Patrushev và Sullivan sau đó nói chuyện qua điện thoại thêm năm lần nữa và gặp nhau ở Reykjavik vào tháng 5 cùng năm.
Tại các cuộc đàm phán vào tháng 11, theo Patrushev, được trích dẫn trên tờ The New York Times, các cách đã được vạch ra để “cải thiện bầu không khí quan hệ Nga – Mỹ”. Tuyên bố chung cho biết Patrushev và Sullivan đã thảo luận về việc “xây dựng lòng tin giữa hai nước”.
Mười ba tuần sau, Nga đưa quân vào Ukraine. Patrushev, một trong số ít quan chức có thể biết rõ các kế hoạch của Putin và đóng vai trò là động lực thúc đẩy chúng, rõ ràng rất thích lôi kéo người đồng cấp Mỹ của mình vào một mạng lưới thông tin sai lệch.
Điều này có thể khiến ông còn hạnh phúc hơn nữa, vì Điện Kremlin tin rằng thời gian đang ủng hộ họ. Theo Patrushev, phương Tây đang dần kiệt sức. Theo ông, nền văn minh Châu Âu không có tương lai. Nền chính trị của họ đang “suy thoái sâu sắc nhất về đạo đức và trí tuệ”; nó đang hướng tới “một cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị sâu sắc”.
Sự sụp đổ của nước Mỹ cũng đang đến gần, không chỉ được ám chỉ bởi đống tro tàn của ‘Yellowstone’ mà còn bởi vị trí địa lý của đất nước. Hoa Kỳ giống như một “chiếc chăn chắp vá” có thể “dễ bung ra ở các đường nối”.
Hơn nữa, Patrushev cho biết trong một cuộc phỏng vấn với chính phủ Rossiyskaya Gazeta rằng miền nam Hoa Kỳ đang trôi dạt về phía Mexico, lãnh thổ mà Mỹ chiếm được vào năm 1848: “Không còn nghi ngờ gì nữa, ‘các nước láng giềng phía nam’ của Mỹ sẽ đòi quyền của họ đối với những vùng đất bị đánh cắp. Công dân Hoa Kỳ sẽ không làm gì để bảo vệ ‘sự toàn vẹn’ của đất nước”.
Vì những lý do này và nhiều lý do khác, thế giới quan của Patrushev dường như cực kỳ xa lạ với hầu hết người Mỹ. Nhưng quyền lực của ông cho thấy Putin không phải là lực lượng duy nhất ngăn cản nền chính trị Nga chuyển sang hướng tự do hơn.
Nhìn chung, con lắc của lịch sử Nga đã dao động giữa các chế độ cứng rắn, hiếu chiến và các chế độ chuyên chế mềm mỏng hơn, ít đàn áp hơn, không nhằm mục đích đối đầu với phương Tây.
Nhưng xu hướng này có thể không tiếp tục sau khi ban lãnh đạo hiện tại thay đổi. Sau một phần tư thế kỷ dưới sự cai trị của Putin, các cơ quan mật vụ Nga – nền tảng của chế độ của ông – đã thay thế tất cả các thể chế quyền lực khác và giành lấy ảnh hưởng.
Patrushev, người sẽ bước sang tuổi 73 vào tháng 7 năm 2024, hơn Putin một tuổi. Nếu Patrushev sống sót sau Putin, ông ta có thể sẽ sử dụng các đặc vụ bí mật của mình để lãnh đạo quá trình chuyển đổi và rất có thể ông ta sẽ có cơ hội chiếm vị trí đầu tiên. Như Patrushev nói, sự thật đứng về phía ông ấy.
Ảnh minh họa: Thư ký Hội đồng an ninh Nga Patrushev. Nguồn ảnh: WSJ
