Sau vụ bắt giữ giám đốc điều hành Telegram, Pavel Durov ở Pháp, cuộc tranh luận sôi nổi đã nổ ra về việc liệu các nền tảng công nghệ có quyền đặt quyền riêng tư cá nhân lên trên an ninh tập thể hay không.
Theo lệnh của Pháp, anh trai của Pavel Durov là Nikolai Durov cũng sẽ phải hầu tòa.
Nikolai Durov đã nắm trong tay đứa con tinh thần của em trai mình, Telegram, một mạng xã hội phổ biến để trao đổi tin nhắn được mã hóa. Nikolai Durov không trả lời yêu cầu bình luận của Politico cho bài viết này.
Anh được xem là bộ não thực sự của Telegram. Một số người thậm chí còn gọi anh là một ‘grise’ nổi tiếng, người nắm giữ chìa khóa cho sự phổ biến của một ứng dụng với gần một tỷ người dùng – trốn tránh sự chú ý không mong muốn, kể cả từ chính quyền.
Và nếu Pavel là gương mặt đại diện của Telegram, một hoàng tử công nghệ vui đùa dưới ánh đèn sân khấu, thì Nikolai là linh hồn về kỹ thuật của nó, giống như “Woz” (Steven Wozniak) bên cạnh Steve Jobs lúc khởi đầu của Apple.
Chính Nikolai Durov là người đã phát triển giao thức MTProto, giao thức này đã thu hút nhiều người dùng với lời hứa về tính bảo mật (bao gồm cả những ý định quỷ quyệt) và cuối cùng trở thành vấn đề đau đầu đối với chính quyền Pháp.
“Chính người anh trai tài giỏi của tôi là người đã tạo ra tiêu chuẩn mã hóa mà chúng tôi vẫn sử dụng ngày nay với những thay đổi nhỏ”, Pavel nói trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo Tucker Carlson. “Anh ấy là một chuyên gia về mật mã và đã phát triển các nguyên tắc cơ bản của mã hóa Telegram”.
Như để khẳng định vai trò của Nikolai Durov trong công ty, Pháp cũng ra lệnh bắt giữ người anh trai của Pavel Durov. Nhưng sẽ khó tóm cổ người anh trai của Pavel Durov, người đã bị giam giữ vào ngày 24 tháng 8 năm 2024 khi anh ta đến Paris bằng máy bay riêng.
Pavel đã trốn khỏi Nga vào năm 2014, trong khi người anh trai Nikolai, theo một số phương tiện truyền thông Nga, vẫn ở trong nước (mặc dù thông tin chưa được xác nhận). Được biết, Nikolai có hộ chiếu St. Kitts và Nevis giống em trai mình và có quốc tịch Latvia.
Hầu hết thông tin về Nikolai đều đến từ người em trai Pavel và các đồng nghiệp cũ, hoặc từ các bài báo lá cải có độ tin cậy đáng ngờ. Tuy nhiên, điều hiện lên rõ ràng trong đó là hình ảnh một thiên tài toán học lập dị, thái độ xem thường những thăng trầm của đời sống vật chất – khiến anh giống với giới trí thức Liên Xô.
Theo tiểu sử của hai anh em, do nhà báo Nga Nikolai Kononov viết, khi mới ba tuổi, Nikolai Durov đã đọc sách về thiên văn học – không chỉ đọc mà còn hiểu những gì được viết.
Pavel Durov cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Carlson: “Anh ấy được chiếu trực tiếp trên truyền hình Ý với tư cách là một thần đồng, mới 10 tuổi đã có thể giải được các phương trình bậc ba trong thời gian thực”. Có cảm giác như Pavel không bao giờ bỏ lỡ cơ hội để PR anh trai mình.
Ở trường, Nikolai Durov đã giành được nhiều giải Olympic toán học quốc tế. Sau đó, anh trở thành “bộ não” của câu lạc bộ thiên tài ưu tú tại Đại học St. Petersburg và dẫn dắt đội giành chiến thắng tại Giải vô địch thế giới về lập trình.
Người ta tin rằng anh đã truyền cảm hứng cho Pavel Durov, người trẻ hơn 4 tuổi, theo học lập trình.
Khi Pavel Durov ra mắt VKontakte (tương tự như Facebook) vào năm 2006, người ta tin rằng, Nikolai (lúc đó đang học ở Đức) đã đưa ra lời khuyên cho Pavel.
Sau thành công vang dội của Vkontakte (VK), Nikolai trở về Nga và trở thành giám đốc kỹ thuật tại công ty của em trai mình. Anh ấy đã có nhiều ý tưởng có giá trị, nhưng quan trọng hơn, anh ấy đã thu hút bạn bè tài năng đến với VK.
Trong những năm gần đây, Nikolai Durov được cho là đã làm việc trên Telegram và cũng giảng dạy tại Viện toán học Steklov, một phần của Viện hàn lâm khoa học Nga. Nikolai vẫn được liệt kê là nhân viên trên trang web của viện, mặc dù một trang riêng trên trang web của Viện khoa học Nga đã bị xóa sau tin tức về lệnh bắt giữ của Pháp.
“Giống như một người đàn ông mưa”
Cả Pavel và Nikolai đều là những người rất tách biệt, xa lạ với cuộc sống đời thường (ít nhất là cuộc sống khi còn nhỏ ở St. Petersburg). Cả hai đều có tính cách tự do theo tinh thần của Elon Musk.
Sách trắng của TON, một nền tảng blockchain và mã thông báo tiền điện tử do Nikolai Durov phát triển, cho biết: “Telegram được thành lập bởi những người theo chủ nghĩa tự do để liên lạc miễn phí thông qua các kênh được mã hóa”.
Nhưng về nhiều mặt, Nikolai hoàn toàn trái ngược với em trai mình.
Pavel không che giấu những điều kỳ quặc của mình: Anh ta công khai khoe rằng mình có hơn 100 đứa con ruột hoặc khoe thân hình cơ bắp của mình trên mạng xã hội.
Tính cách lập dị của Nikolai mang tính cá nhân hơn. Trên VKontakte, nơi bài đăng cuối cùng của anh có từ năm 2018, Nikolai Durov ẩn đằng sau hình đại diện đen trắng của Nestor Makhno, một nhà cách mạng Ukraine.
Một số bức ảnh được công bố công khai cho thấy một người đàn ông hói đầu, nặng nề, đeo kính và mặc quần rộng thùng thình.
Tuy nhiên, những người bạn thân đều nói Nikolai là người có trí thông minh phi thường. Đồng thời, theo một người bạn cũ, anh ta cũng có những thói quen kỳ lạ khác thường.
Cựu kỹ sư phần mềm Telegram và là bạn lâu năm của Nikolai, Anton Rosenberg (họ cãi nhau vì không chia sẻ đối tượng yêu đương) gọi thiên tài này là “một đứa trẻ lớn, hoàn toàn xa cách với cuộc sống thực”.
Trong một bài đăng blog chi tiết từ năm 2017, bài đăng được đưa tin rộng rãi trên các phương tiện truyền thông Nga như một cái nhìn sâu sắc hiếm hoi về gia đình Durov, anh ấy viết rằng, Nikolai có biệt danh là “Mèo” vì anh ấy định kỳ bắt đầu kêu meo meo và mong người khác đáp lại.
Trong khi Nikolai chinh phục thế giới công nghệ bằng mật mã của mình, thì trong cuộc sống hàng ngày, mẹ anh, người mà anh trìu mến gọi là “con mèo lớn”, lại quan tâm đến “hầu hết mọi bước đi của anh”.
Không khó để cho rằng, những câu chuyện như vậy là do mối ‘hận thù’ lâu năm với một người bạn cũ, nhưng trong một bài báo gần đây trên tờ báo lá cải “Komsomolskaya Pravda”, việc Nikolai Durov phụ thuộc vào mẹ mình đã khiến ngay cả những người hàng xóm của gia đình cũng ngạc nhiên.
Một đồng nghiệp cũ nói với ấn phẩm độc lập Meduza rằng, Nikolai “giống như một người đàn ông mưa” (“Rain Man” là một bộ phim nổi tiếng kể về một người tự kỷ có trí nhớ phi thường và khả năng thực hiện các phép tính số học phức tạp trong đầu).
Grigory Bakunov, người đã nhiều lần qua lại với Nikolai với tư cách là chuyên gia hàng đầu của công cụ tìm kiếm Yandex của Nga, đã bác bỏ những suy đoán này. Ông gọi Nikolai là “một người đối thoại tinh tế”. “Tôi không nói rằng anh ấy không thể giải quyết được cuộc sống hàng ngày”, Bakunov nói.
Bakunov đã gọi điện cho Nikolai và ghi nhận tài năng của anh trong việc đưa ra những giải pháp bất ngờ cho những vấn đề kỹ thuật phức tạp.
“Anh ấy có tố chất của một thiên tài, và những người như anh ấy về nguyên tắc khác với những người bình thường. Những người này đang tập trung vào công việc của họ”, Bakunov nói.
Về mặt chuyên môn, Pavel và Nikolai Durov dường như bổ sung cho nhau một cách hoàn hảo.
Nikolai được cho là đóng vai trò như một loại ‘thuốc chặn’ cho người em trai bốc đồng hơn của mình. Một người bạn cũ của Rosenberg đã nói trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại rằng Nikolai là “một trong số ít người trong toàn đội có thể mâu thuẫn với Pavel” khi những mục tiêu táo bạo nhưng quá cao của anh khiến chính nhân viên của anh sợ hãi.
“Họ là một bộ đôi xuất sắc”, Bakunov kết luận. “Nikolai phụ trách khía cạnh kỹ thuật, còn Pavel chịu trách nhiệm về quan hệ công chúng và bản thân sản phẩm”.
Dù vậy, vì công thức thắng lợi này, văn phòng công tố Pháp đã quan tâm đến cả hai.
Hình minh họa: Nikolai Durov và Pavel Durov. Ảnh LM Neuquen
Tác giả: Eva Hartog
Nguồn: Eva Hartog – Politico – Mỹ